مرگوس سفید

نام علمی: Mergus albellus

نام انگلیسی: Smew

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن این پرنده بین ۳۸ تا ۴۴ سانتیمتر و گستردگی بال‌ها بین ۵۵ تا ۶۹ سانتیمتر است. این اردک ماهی‌خوار کوچک‌جثه با منقار کوتاه و اره‌ای شکل است. نر و ماده این پرنده تفاوت‌هایی دارند و فقط پرندۀ نر تغییرات فصلی را نشان می‌دهد.
در پرندۀ نر بالغ، رنگ عمومی بدن سفید است، پهلوها خاکستری و روتنه سیاه می‌باشد. خطوطی به همین رنگ در دو طرف سینه قرار گرفته و لکه‌ای سیاه در ناحیۀ چشم‌ها دیده می‌شود. بال‌ها عمدتاً سیاه هستند و پوش‌پرهای روی بال‌ها و حاشیه شاه‌پرهای ثانویه سفید است، به همین دلیل در پرواز بال‌ها به صورت سیاه و سفید دیده می‌شوند.
پرندۀ ماده کوچکتر و خاکستری‌تر است. سر و گردن بلوطی، گونه‌ها و گلو سفید دارند و سایر قسمت‌های بدن خاکستری است.
پرندۀ نر در دوره پرریزی به طور زیادی شبیه به پرندۀ ماده است، اما لکه‌های سفید بال‌ها بیشتر و روتنۀ آن تیره‌تر دیده می‌شود.
پرندۀ نابالغ شبیه به ماده است، با این تفاوت که یک لکه قهوه‌ای در فاصلۀ بین چشم‌ها و منقار دارد، بدن لکه‌لکه خاکستری بیشتری دارد و در ناحیۀ شکم سفید بیشتری دیده می‌شود.

ویژگی‌های زیستی:
این پرنده در دریاچه‌های آب شیرین باز، گاهی مصب‌ها، خورها و خلیج‌های ساحلی کم‌عمق و دارای پناهگاه، زیستگاه خود را انتخاب می‌کند. پرندۀ اجتماعی است و بیشتر در دسته‌های کوچک دیده می‌شود. به راحتی از سطح آب به پرواز در می‌آید و معمولاً به صورت گروهی در خطوطی اریب یا به شکل "۷" پرواز می‌کند.
برای تغذیه، غوص‌های کم‌عمق انجام می‌دهد و بیشتر از ماهی‌ها و تا حدی از حشرات تغذیه می‌کند.

پراکندگی و فراوانی:
این پرنده در زمستان‌ها به طور منظم در تالاب‌های نواحی جنوبی دریای خزر زمستان‌گذرانی می‌کند و به طور غیرمنظم در برخی تالاب‌های آذربایجان، همچنین استان‌های کردستان، کرمانشاه و تهران (سد لتیان) نیز دیده می‌شود.
این پرنده همچنین به ندرت در زاینده‌رود اصفهان، استان قم و دریاچه‌های تشک و پریشان در استان فارس مشاهده می‌شود.

وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایت‌شده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.