زنبورخوار معمولی

نام علمی: Merops apiaster

نام انگلیسی: European Bee-eater

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن 27 تا 29 سانتیمتر (با احتساب پرهای بلند میانی دم) و گستردگی بال‌ها 44 تا 49 سانتیمتر است. زنبورخوری متوسط‌جثه با بدن رنگارنگ است. نر و ماده تا حد زیادی هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ جلوی پیشانی سفید، تارک سر و پس گردن بلوطی و روتنه زرد و بلوطی دارد. چانه و گلو زرد درخشان و با نیم‌طوق سیاه رنگی از زیرتنه سبز مایل به آبی جدا می‌شود. شاه‌پرهای اولیه آبی رنگ و سطح زیر بال‌ها نارنجی روشن است و نوار نازک سیاه رنگی در حاشیه عقبی آنها به چشم می‌آید. منقار دراز و سیاه و دم بلندی دارد که دو پر میانی آن بلندتر از سایر پرهای دم و از فاصله دور نیز قابل تشخیص است. پرنده ماده در بخش جلویی تارک سر، روتنه و دمگاه سبزتر از نر است. پرنده نابالغ با روتنه مایل به سبز، گلوی زرد کمرنگ و بدون پرهای بلند میانی دم تمیز داده می‌شود.

ویژگی‌های زیستی:
استپ‌ها و درختزارهای باز با بوته‌های فراوان و حواشی پیکره‌های آبی به ویژه رودخانه‌های نواحی گرم و آفتابی را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. پرنده‌ای اجتماعی است و اغلب در دسته‌های بزرگ و کوچک دیده می‌شود. برای شکار حشرات در حال پرواز از مکان‌های نشیمنگاه نظیر شاخه‌های خشک درختان یا سیم‌های انتقال برق به طعمه خود حمله می‌برد و پس از صید آن مجدداً به آن نقطه باز می‌گردد. بیشتر از زنبورها تغذیه می‌کند و طعمه خود را قبل از بلعیدن به زمین یا شاخه‌ای می‌کوبد.

جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری از اواخر اردیبهشت با تشکیل کلنی و گاهی به شکل منزوی آغاز می‌شود. تک همسر است و گاهی چند همسر (یک نر با دو ماده) دارد، ولی ممکن است جفت‌ها تا آخر عمر با هم بمانند. آشیانه‌اش تونلی به طول 70 تا 200 سانتیمتر و به قطر حدود هفت سانتیمتر با اتاقکی بزرگ در انتها است که آن را در دیواره‌های عمودی یا پرشیب و به ندرت در زمین مسطح حفر می‌کند. گاهی نیز تونل‌های قدیمی را بازسازی و از آن استفاده می‌کند. معمولاً چهار تا هفت و به ندرت تا 10 تخم بیضی کوتاه و اغلب گرد، صاف، صیقلی، به رنگ سفید و به ابعاد 25.6 × 21.4 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها حدود 20 روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد عریان، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. پرورش جوجه‌ها 25 تا 30 روز طول می‌کشد ولی تا چند هفته پس از آن همچنان در اطراف سوراخ آشیانه دیده می‌شوند و ممکن است در پاییز با والدین خود مهاجرت کنند.

پراکنش و فراوانی:
تابستان‌گذرانی بسیار معمول و مهاجر عبوری نواحی شمالی و غربی تا نواحی جنوب شرقی کشور شامل ارتفاعات استان کرمان و نواحی مرکزی استان سیستان و بلوچستان است.

وضعیت حفاظت:
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.