پرستو
نام علمی: Hirundo rustica
نام انگلیسی: Barn Swallow
ویژگیهای ظاهری:
این چلچله، پرندهای متوسطجثه با دم بلند و دو شاخه است که طول بدن آن 17 تا 21 سانتیمتر (با احتساب دو تا هشت سانتیمتر پرهای دم) و گستردگی بالها 32 تا 35 سانتیمتر میباشد. نر و ماده تقریباً همشکل هستند و تغییرات فصلی کمی دارند. در پرنده بالغ، تارک سر و روتنه سیاه با جلای آبی دیده میشود و بالها نیز سیاه هستند. دم کاملاً دو شاخه است و شکاف دم در ماده 3 تا 6 سانتیمتر و در نر 5 تا 8 سانتیمتر است. در پرواز، نوارهای مشخصی در زیر دم مشاهده میشود. جلو پیشانی، چانه و گلو قرمز بلوطی است و سینه نواری به رنگ آبی تیره دارد. سایر بخشهای زیرتنه و پوشپرهای زیر بالها سفید نخودی است. پرنده نابالغ مشابه بالغها است، اما لکهی جلو پیشانی، چانه و گلو قرمز نخودی است و روتنه جلای کمتری دارد. دم نیز کوتاهتر از بالغها است و شکاف آن حدود 2 تا 3 سانتیمتر است.
ویژگیهای زیستی:
این چلچله در اراضی مزروعی، علفزارها، نواحی باز با درختان پراکنده و حواشی پیكرههای آبی زندگی میکند. در خارج از دوره جوجهآوری، این پرنده اجتماعی است. پرواز آن بسیار زیبا است و همراه با چرخشهای سریع در جهتهای مختلف صورت میگیرد که به آن کمک میکند تا حشرات در حال پرواز را به راحتی صید کند. جوجهآوری این پرنده از اواسط فروردین تا اواسط خرداد آغاز میشود و معمولاً به صورت منزوی یا در کلنیهای کوچک است. این پرنده تکهمسر است و آشیانههای خود را به صورت نیمکاسهای از گلولای یا سرگین حیوانات و خردههای گیاهی میسازد که معمولاً در دیوارههای عمودی، سقف غارها، زیر پلها و شیروانی منازل قرار دارد. معمولاً چهار تا پنج تخم بیضی تا بیضی بلند، صاف و صیقلی به رنگ سفید با لکههای قرمز قهوهای و خاکستری به ابعاد 13.6 × 19.7 میلیمتر میگذارد. تفریخ تخمها 14 تا 16 روز طول میکشد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک و ناتوان هستند و برای تغذیه به والدین وابستهاند. پرورش جوجهها 18 تا 23 روز طول میکشد و تا مدتی پس از آن همچنان توسط والدین مراقبت و تغذیه میشوند.
پراکنش و فراوانی:
این چلچله تابستانگذرانی است و مهاجر عبوری معمول در سراسر کشور به شمار میرود. همچنین تعداد کمی از این پرندگان در استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان در زمستان به سر میبرند.
وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایتشده جهانی و ملی قرار ندارد.