سسک سر سیاه
نام علمی: Sylvia atricapilla
نام انگلیسی: Blackcap
ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن ۱۳.۵ تا ۱۵ سانتیمتر و گستردگی بال‌ها ۲۰ تا ۲۳ سانتیمتر است. سسکی بزرگ جثه و ضخیم با بال‌های بلند، پاهای دراز و دم به نسبت کوتاه است. نر و ماده تا حدی هم‌شکل (به استثنای تفاوت رنگ تارک سر) و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ پیشانی و تارک سر سیاه دارد که تا حد چشم‌ها امتداد یافته است. پس سر و روتنه خاکستری تیره، بال‌ها قهوه‌ای زیتونی و دم دودی مایل به سیاه است و پرهای کناری آن حاشیه قهوه‌ای‌تر دارند. زیرتنه خاکستری، پهلوها خاکستری زیتونی و پوشپرهای زیر دم و زیر بال‌ها خاکستری دیده می‌شود. منقار سیاه مات و پاها خاکستری مایل به آبی است. پرنده ماده بالغ شبیه نر است ولی پیشانی و تارک سر قهوه‌ای مایل به قرمز، روتنه بیشتر قهوه‌ای زیتونی و پهلوها ته‌رنگ قهوه‌ای دارد. پرنده نابالغ شبیه به ماده بالغ است ولی روتنه خرمایی و زیرتنه تیره‌تر دارد و پیشانی و تارک سر کمرنگ‌تر و به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه یا قهوه‌ای مایل به زرد دیده می‌شود.
ویژگی‌های زیستی:
جنگل‌های بالغ همراه با زیراشکوب بوته‌های نه چندان انبوه را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. همچنین در پارک‌ها، حومه شهرها و حتی مناطق شهری با درختان بلند و دارای زیر اشکوب مناسب دیده می‌شود و از جنگل‌های سوزنی‌برگ اجتناب می‌کند. در خارج از دوره جوجه‌آوری به تنهایی یا در دسته‌های کوچک دیده می‌شود. پروازی سریع و مستقیم دارد. در دوره جوجه‌آوری اغلب از حشرات تغذیه می‌کند و آنها را از روی برگ‌ها و سرشاخه‌ها صید می‌کند. در سایر فصول بیشتر از میوه‌ها تغذیه می‌کند.
جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری از اوایل اردیبهشت و با تشکیل قلمرو آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌هایش کاسه‌ای محکم از علف‌های خشک و ریشه‌ها است که آن را روی بوته‌ها، درختان جوان یا شاخه‌های پایین‌تر درختان بنا می‌کند و درونش را با الیاف نرم گیاهی و مو می‌پوشاند و اغلب لبه آشیانه را با مقداری الیاف گیاهی به ساقه‌های اطراف متصل می‌کند. معمولاً پنج و گاهی چهار تا شش تخم نیمه بیضی، صاف، صیقلی، سفید، مایل به نخودی، زیتونی یا صورتی، با لکه‌ها و خال‌های نخودی رنگ، زیتونی، قهوه‌ای، قهوه‌ای مایل به قرمز، قرمز مایل به بنفش و خاکستری و به ابعاد ۱۹.۶×۱۴.۸ میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها ۱۰ تا ۱۵ روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد عریان، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. در ۱۱ تا ۱۲ روزگی آشیانه را ترک می‌کنند و تا حدود ۱۴ تا ۲۱ روز پس از آن همچنان در کنار والدین باقی می‌مانند. در برخی مناطق دو دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.
پراکنش و فراوانی:
تابستان‌گذرانی معمول جنگل‌های خزری و کوه‌های کلیبر در آذربایجان شرقی است. همچنین مهاجر عبوری معمول بهاره و پاییزه اغلب نواحی کشور است. تعداد کمی نیز زمستان‌ها در نواحی جنوبی دریای خزر و اطراف تهران باقی می‌مانند.
وضعیت حفاظت:
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.
