زاغی

نام علمی: Pica pica

نام انگلیسی: Eurasian Magpie (Black-billed Magpie)

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن 40 تا 51 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 52 تا 60 سانتیمتر است. این پرنده کلاغی متوسط‌جثه به رنگ سیاه و سفید با دم دراز است که برای عموم مردم آشنا می‌باشد. نر و ماده هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ دارای سر، صورت، گردن، سینه و روتنه سیاه با جلای سبز، آبی و ارغوانی است. بال‌ها گرد، کوتاه و سیاه رنگ با جلای آبی دیده می‌شود و به واسطه سفیدی بخش عمده شاه‌پرهای اولیه، لکه بزرگی روی آنها نمایان است. دم بلند و سیاه رنگ با جلای سبز است. شانه‌ها، بخش پایینی سینه و شکم سفید بوده و پوش‌پرهای زیر دم سیاه هستند. چشم‌ها قهوه‌ای تیره و منقار و پاها سیاه هستند.
پرنده نابالغ شبیه بالغ‌ها است ولی مات‌تر و دودی‌تر دیده می‌شود، پرهای میانی دم کوتاه‌تر است و سیاهی نوک شاه‌پرهای اولیه پهن‌تر است.

ویژگی‌های زیستی:
این پرنده در انواع درختزارهای باز یا متراکم پهنبرگ و سوزنیبرگ، باغ‌ها، پارک‌ها، پرچین‌ها و حواشی اراضی مزروعی که مکان مناسب برای تغذیه و آشیانه‌سازی فراهم باشد، به سر می‌برد. گاهی نیز در بوته‌زارهای کوتاه در نواحی نیمه‌بیابانی دیده می‌شود. پرنده‌ای اجتماعی است که در خارج از دوره جوجه‌آوری اغلب به صورت جفت یا در دسته‌های کوچک دیده می‌شود. گاهی نیز جفت‌ها پس از جوجه‌آوری همچنان در قلمرو خود باقی می‌مانند. این پرنده بسیار باهوش و پر سروصدا است و به واسطه صدایش از فاصله دور می‌توان به حضورش پی برد. برخلاف سایر کلاغ‌ها، پروازی نامنظم با بال‌زدن‌های سریع دارد.
در تغذیه، این پرنده بسیار فرصت‌طلب است و از طیف وسیعی از مواد غذایی شامل بی‌مهره‌ها به ویژه سوسک‌ها، میوه‌ها و دانه‌های گیاهان، همچنین از انواع ذرات مواد آلی گیاهی و جانوری، زباله، لاشه و گاهی مهره‌داران کوچک تغذیه می‌کند.

جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری این پرنده از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو آغاز می‌شود. پرنده تک‌همسر است و آشیانه‌های خود را به صورت کاسه‌ای حجیم از ساقه‌ها و شاخه‌های درختان می‌سازد که آن را روی درختان، بوته‌های خاردار و پرچین‌ها بنا می‌کند. درون آشیانه را با گلولای، الیاف نرم گیاهی و مو می‌پوشاند و اغلب با ساقه‌ها و شاخه‌ها، گنبدی بالای آشیانه درست می‌کند.
پرنده معمولاً پنج تا هشت و به ندرت تا 10 تخم نیمه بیضی، صاف، صیقلی، آبی کمرنگ تا آبی مایل به سبز و به ندرت زیتونی کمرنگ یا نخودی، با خال‌ها و لکه‌های فراوان زیتونی قهوه‌ای و خاکستری و به ابعاد 34.7 × 24 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 21 تا 22 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد عریان، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. پرورش جوجه‌ها 22 تا 28 روز به طول می‌انجامد.

پراکنش و فراوانی:
این پرنده به فراوانی مقیم نواحی وسیعی از کشور است و در اغلب شهرها و روستاها در مجاورت انسان یافت می‌شود.

وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.