فالاروپ گردن سرخ
نام علمی: Phalaropus lobatus
نام انگلیسی: Red-necked Phalarope (Northern Phalarope)
ویژگیهای ظاهری:
این پرنده طول بدنی بین 18 تا 19 سانتیمتر و گستردگی بالهایی به اندازه 32 تا 41 سانتیمتر دارد. فالاروپی کوچکجثه با بدن ظریف و منقار نازک، نوکتیز و به نسبت دراز است.
نر و ماده دارای تغییرات فصلی هستند و در دورهٔ جوجهآوری کمی متفاوت میشوند (ماده پررنگتر و درخشانتر است) ولی در پوشش زمستانه همشکل هستند.
پرندهٔ بالغ در دورهٔ جوجهآوری روتنهٔ قهوهای تا خاکستری مایل به آبی دارد که به واسطهٔ حاشیهٔ نخودی پرها، فلسدار به نظر میرسد. تارک سر، گونهها، پسگردن و دو طرف سینه قهوهای تا خاکستری دودی است، گلو سفید و لکهٔ نارنجی مایل به قرمز پررنگی در دو طرف و جلوی گردن دیده میشود. زیرتنه سفید همراه با لکههای اندکی در پهلوها و پوشپرهای زیر دم است.
در زمستان روتنه خاکستری همراه با راهراه سفید و به واسطهٔ رنگ روشن حاشیهٔ پرها، فلسدار به نظر میرسد. صورت سفید همراه با لکهٔ سیاهی در پشت چشمها، بخش جلویی تارک سر سفید و مابقی آن تیره است.
پرندهٔ نابالغ سر و روتنه قهوهای تیرهٔ راهراه دارد و حاشیهٔ نخودی رنگ پرها به روتنه نمایی فلسدار داده است. گردن و سینه نخودی و زیرتنه سفید است.
ویژگیهای زیستی:
این پرنده سواحل دریاچههای بزرگ آب شیرین، استخرهای کوچک، جزایر دریایی یا جزایر کوچک در رودخانههای بزرگ و همچنین جویبارها را به عنوان زیستگاه ترجیح میدهد.
در خارج از دورهٔ جوجهآوری، این پرنده اجتماعی است و اغلب دستههای بزرگی در آبهای دریایی تشکیل میدهد. در مسافتهای طولانی، پروازی سریع و چابک همراه با بالزدنهای به نسبت آرام شبیه تلیلهها دارد، ولی در مسافتهای کوتاه پرواز نامنظمتر و آشفته همراه با جهش از سطح آب، بالزدن و فرود مجدد بر سطح آب است.
معمولاً با شنا کردن سریع دایرهای شکل در آبهای کمعمق و تکان دادن پاها، سبب چرخش آب شده و به این ترتیب بیمهرههای کف که به سطح آب میآیند را با حرکت سریع منقار شکار میکند. گاهی نیز با قدمزدن یا دویدن سریع به شکار طعمه از سطح یا زیر آب میپردازد یا با دویدن به دنبال حشرات در حال پرواز در فواصل کوتاه، به صید آنها اقدام میکند.
پراکنش و فراوانی:
این پرنده به صورت مهاجر عبوری بهاری و پاییزه در اغلب تالابهای کشور، به ویژه نواحی جنوبی دریای خزر و استان فارس دیده میشود. تعداد زیادی نیز زمستانها را دور از سواحل تنگهٔ هرمز میگذرانند. همچنین گزارشهایی از مشاهدهٔ این پرنده در فصل زمستان در استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان موجود است.
وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایتشدهٔ جهانی و ملی قرار ندارد.