گیلانشاه بزرگ

نام علمی: Numenius arquata

نام انگلیسی: Eurasian Curlew

ویژگی‌های ظاهری:
این پرنده دارای طول بدن 50 تا 60 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها بین 80 تا 100 سانتیمتر است. گیلانشاهی بزرگ با پاهای بلند و منقار بسیار دراز، باریک و خمیده به سمت پایین است.
نر و ماده این پرنده هم‌شکل هستند، با این تفاوت که منقار ماده کمی بلندتر است. در پرندهٔ بالغ، سر، گردن و سینه به رنگ نخودی با رگه‌های تیره و روتنه به رنگ خاکستری قهوه‌ای همراه با رگه‌های نخودی دیده می‌شود. در پرواز، تیرگی شاه‌پرهای اولیه و پوش‌پرهای اولیه، سفیدی بخش عقبی روتنه و دمگاه و همچنین رنگ قهوه‌ای روتنه تضاد آشکاری را نمایان می‌سازند. شکم سفید با لکه‌هایی در پهلوها و پاهای خاکستری یا سبز زیتونی است. منقار سیاه با قاعدهٔ صورتی رنگ دیده می‌شود.
رنگ عمومی بدن در پوشش زمستانه کمی کمرنگ‌تر می‌شود. در پرندهٔ نابالغ، منقار کوتاه‌تر، روتنه رنگ‌پریده‌تر و سفیدی زیرتنه بیشتر است.

ویژگی‌های زیستی:
این پرنده زیستگاه‌های متنوعی دارد، از جمله سواحل دریاها به ویژه نواحی بین جزر و مدی گلی و ماسه‌ای وسیع، گاهی حاشیه دریاچه‌های آب شیرین، رودخانه‌ها، باتلاق‌ها، دشت‌های سیلابی، مصب‌ها، مراتع، مزارع و دیگر مناطق مناسب نزدیک به آب‌های داخلی.
این پرنده معمولاً به تنهایی یا در گروه‌ها، به ویژه در محل استراحت شبانه دیده می‌شود. پرواز این پرنده پرتوان، آرام و متغیر است و در فواصل طولانی شبیه به پرواز کاکایی‌ها و همراه با بال‌زدن‌های موزون و منظم است. برای پرواز از سطح زمین یا گرفتن طعمه به خوبی می‌دود، اما در سایر مواقع آهسته و با طمأنینه راه می‌رود.
این پرنده همه‌چیزخوار است، اما ترجیح می‌دهد از بی‌مهره‌ها تغذیه کند. برای تغذیه اغلب در نواحی گلی بین جزر و مدی با فروکردن بخشی از منقار یا گاهی تمام آن، در لایهٔ زیرین گل و لجن حاشیه‌ای یا در سطح آن به جستجوی طعمه می‌پردازد.

پراکنش و فراوانی:
این پرنده به تعداد فراوان در نواحی جنوبی دریای خزر، همچنین در امتداد سواحل جنوبی کشور از استان خوزستان تا مرز پاکستان دیده می‌شود. تعداد کمتری از این پرنده در حوضهٔ دریاچهٔ ارومیه و برخی تالاب‌های استان فارس و حوضهٔ سیستان زمستان‌گذرانی می‌کنند. همچنین تعداد کمی از این پرنده به صورت غیرجوجه‌آور در سراسر تابستان در تالاب‌های حوضهٔ دریاچهٔ ارومیه، سواحل خلیج فارس و گاهی استان فارس باقی می‌مانند.

وضعیت حفاظت:
این پرنده جزء پرندگان نزدیک به تهدید (NT) است و دارای ارزش حفاظتی می‌باشد.