عقاب دریایی دم سفید
نام علمی: Haliaeetus albicilla
نام انگلیسی: White-tailed Eagle
- ویژگیهای ظاهری:
طول بدن این پرنده بین 70 تا 90 سانتیمتر و گستردگی بالها 200 تا 240 سانتیمتر است. این عقاب درشتجثه دارای بالهای بزرگ و گسترده، گردن کلفت و بلند و منقار ضخیم و قوی است.
نر و ماده همشکل هستند، با این تفاوت که ماده کمی بزرگتر است و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرندهٔ بالغ بدن قهوهای با شاهپرهای تیره دارد. سر، گردن، سینه و پوشپرهای روی بالها رنگپریدهتر و اغلب قهوهای مایل به خاکستری دیده میشود. تارسوس (قسمت پایین پا) فاقد پر است. در پرواز، به کمک دم کوتاه و سهگوش سفید رنگ و سر، گردن و پیشسینه قهوهای روشن قابل شناسایی است.
پرندهٔ نابالغ بدن تیرهتر، سر و گردن قهوهای مایل به سیاه، منقار سیاه مایل به خاکستری و دم تیره دارد.
ویژگیهای زیستی:
این پرنده در سواحل دریاها، دریاچهها، رودخانههای وسیع، آبهای داخلی و تالابها، جایی که ماهیها و سایر مهرهداران آبزی فراوان هستند، به سر میبرد.
با وجود جثهٔ بزرگ و سنگین، پروازی چابک، قوی و با بالزدنهای نسبتاً سریع دارد. با بالهایی همسطح بدن اوج میگیرد و بهطور منظم بالبازروی میکند.
این پرنده بهطور عمده از ماهیها، همچنین پرندگان آبزی و کنارآبزی و پستانداران کوچک تغذیه میکند. جوجهآوری از اواسط اسفند و بهطور منزوی در قلمروهای وسیع آغاز میشود. این پرنده تکهمسر است و آشیانههایش تودههای حجیم و متراکم از ساقهها و شاخههای گیاهان است که آنها را با علوفهٔ سبز و گاهی اوقات با پشم میپوشاند.
معمولاً چند آشیانه در قلمرو خود دارد و بهطور متناوب از آنها استفاده میکند. تخمها معمولاً دو عدد، گاهی یک تا سه و بهندرت چهار عدد تخم نیمهبیضی کوتاه تا بیضی، تا حدی صیقلی، سفید مات با ابعاد 75.8 × 58.7 میلیمتر هستند. تفریخ تخمها 35 تا 45 روز طول میکشد.
جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، تا حدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. در ابتدا، تکّههای غذا توسط پرنده ماده در دهان جوجهها گذاشته میشود و از حدود 35 تا 40 روزگی، جوجهها قادرند از غذایی که والدین به آشیانه میآورند، تغذیه کنند. پرورش جوجهها 70 تا 75 روز طول میکشد.
پراکنش و فراوانی:
این عقاب مقیم نواحی جنوبی دریای خزر است و در برخی تالابهای استانهای نواحی غربی کشور، فارس، اصفهان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان و خوزستان بهطور عمده زمستانگذرانی میکند.
وضعیت حفاظت:
این پرنده در ضمیمهٔ I کنوانسیون منع تجارت بینالمللی گونههای در معرض انقراض (CITES) قرار دارد. همچنین در ایران جزء پرندگان در معرض خطر انقراض معرفی شده و دارای ارزش حفاظتی است.