گلاریول بال سرخ
نام علمی: Glareola pratincola
نام انگلیسی: Collared Pratincole
ویژگیهای ظاهری:
طول بدن این پرنده بین 24 تا 28 سانتیمتر و گستردگی بالها 60 تا 70 سانتیمتر است. این پرنده با بالهای باریک، بلند و خمیده و دم دوشاخه که در پرواز شباهت زیادی به پرستوهای دریایی دارد، شناخته میشود.
نر و ماده همشکل هستند و تغییرات فصلی اندکی دارند. در دورهٔ جوجهآوری، پرندهٔ بالغ دارای روتنه و سینهٔ قهوهای زیتونی است و چانه و گلو نخودی با نوار حاشیهای سیاه دارد. بالها بلند و نوکتیز، شاهپرهای اولیه و بخشی از پوشپرهای انتهایی روی بالها تیره و پوشپرهای زیر بالها بلوطی است. حاشیهٔ شاهپرهای ثانویه سفید است. شکم، دمگاه و زیر دم سفید است و دم دوشاخه و تیره دارد. منقار کوتاه، ضخیم و سیاه است و قاعدهٔ آن قرمز رنگ است.
در خارج از دورهٔ جوجهآوری، لکهٔ قرمز در قاعدهٔ منقار و نوار سیاه در صورت چندان واضح نیست و خط و خالهایی در گلو دیده میشود. پرندهٔ نابالغ شبیه به بالغها است ولی حاشیهٔ پرهای سر و سینهٔ آن خاکیرنگ است که نمایی خالدار به پرنده میدهد و همچنین فاقد نوار سیاه در صورت و لکهٔ قرمز در قاعدهٔ منقار است.
ویژگیهای زیستی:
این پرنده در حاشیهٔ تالابها، استپهای نمکی، اراضی شخمخورده و دشتهای سیلابی خشک به عنوان زیستگاه برمیگزیند و در خارج از دورهٔ جوجهآوری در شورهزارها، شالیزارها و کشتزارهای خشک به سر میبرد.
این پرنده اجتماعی است و معمولاً در دستههای 30 تا 40 تایی و گاهی بیشتر دیده میشود. بیشترین فعالیت این پرنده صبحها و عصرها است. معمولاً در گلههای نسبتاً بزرگ و پر سروصدا، در هنگام پرواز به شکار حشراتی مانند سوسکهای قاببال و ملخها میپردازد.
جوجهآوری این پرنده از اوایل تا اواسط اردیبهشت آغاز میشود و معمولاً در کلنیهای کوچک و پراکنده در زمینهای باز نزدیک تالابها، مردابهای وسیع یا دشتهای باز و همچنین در جزایر کوچک انجام میشود.
این پرنده تکهمسر است و آشیانههایش را به صورت گودی کمعمق روی زمین و در بخشهای باز زمینهای گلی خشکشده نزدیک آب و مناطق سنگی و ماسهای میسازد.
معمولاً سه، گاهی دو و به ندرت چهار تخم نیمهبیضی کوتاه، که به ندرت بیضی، به رنگ کرم با سایههایی از سبز یا نخودی و با خالهای سیاه و گاهی قهوهای تیره دارد. ابعاد تخمها حدود 32.3 × 24.1 میلیمتر است. تفریخ تخمها 17 تا 18 روز طول میکشد.
جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک هستند، تا حد زیادی توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند. پرورش جوجهها 25 تا 30 روز طول میکشد.
پراکنش و فراوانی:
تابستانگذرانی و جوجهآوری این پرنده در نواحی جنوبشرقی دریای خزر و به تعداد کمتر در برخی تالابهای استانهای گیلان، خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان، آذربایجان (حوضهٔ دریاچهٔ ارومیه)، بوشهر (دلتای حله) و سواحل خلیج فارس دیده میشود. همچنین ممکن است در طول رودخانهٔ ارس در شمال آذربایجان و رودخانهٔ هریررود در شمالشرقی خراسان نیز جوجهآوری کند.
وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایت شدهٔ جهانی و ملی قرار ندارد.