راسو

نام علمی: Mustela nivalis

نام انگلیسی: Least Weasel

ویژگی‌های ظاهری:

طول سر و بدن 14 تا 43سانتیمتر، دم 3تا 13سانتیمتر، پای عقب 5/2تا 3/5سانتیمتر، طول گوش 1تا 5/1سانتیمتر و وزن 35تا 160گرم است. کوچک‌ترین گوشتخوار ایران است. بدنی کشیده و ظریف با گردنی بلند، سری باریک و تخت و اندامی کوتاه دارد. چشمان سیاه رنگ درشت و گوش های گرد و بزرگ دارد. کف رو است و دست و پاها 5 انگشت با پنجه‌های تیز دارد. موهای پشت بدن قهوه ای شکلاتی تا قهوه ای کم رنگ و بخش‌های زیرین بدن سفید با خال های قهوه ای رنگ است. در مناطق سردسیر غرب و شمال غرب کشور در زمستان‌ها رنگ پشت کم رنگ و گاهی سفید می‌شود.

ویژگی‌های زیستی:

به‌شدت تکزی است و نر و ماده غیر از فصل جفتگیری جداگانه زندگی می‌کنند. قلمرو یک نر معمولاً قلمرو چند ماده را در بر می‌گیرد. بسیار پر جنب و جوش است و در تمام ساعات شبانه روز دیده می‌شود. به راحتی از درخت بالا می‌رود و بخوبی شنا می‌کند. لانه دائمی دارد. از پستانداران کوچک، تخم و جوجه پرندگان، خزندگان، دوزیستان، حشرات و حیوانات اهلی مانند مرغ و خروس و کبوتر تغذیه می‌کند. پیش از حمله به شکار مسیر حرکت را زیر نظر گرفته و با حمله به گردن، طعمه خود را از پا در می‌آورد. در تمام طول سال قادر به جفتگیری است اما معمولاً در بهار و تابستان جفتگیری می‌کند. جفتگیری با جنگ نرها برای تصاحب ماده‌ها همراه است. زمانی که غذا فراوان است، ماده‌ها ممکن است بیش از یک بار در سال تولید مثل کنند. دوره بارداری 34تا37 روز بطول می‌انجامد و 4الی 7و گاهی تا 10نوزاد بدون مو با چشمهای بسته به وزن 1تا 3/2گرم به دنیا می‌آورد. پس از 4روز کرک سفیدی سطح بدن نوزادان را می‌پوشاند و پس از 26الی 30روز چشمهای خود را باز می‌کنند. به مدت 60روز از شیر مادر تغذیه می‌کنند و پس از 3تا 4ماه مستقل و بالغ می‌شوند. بیشترین طول عمر در طبیعت 3سال است اما در اسارت تا 10سال عمر می‌کنند.

زیستگاه، پراکنش و فراوانی:

در انواع زیستگاه‌ها از جنگل‌های باز، اراضی کشاورزی، علفزارها، استپ‌ها و حتی مناطق نیمه بیابانی زیست می‌کند. به طور عمده در مناطق شمالی و غربی کشور پراکندگی داشته و از جمعیت به نسبت خوبی برخوردار است.

وضعیت حفاظتی:

در طبقه کمترین نگرانی LCفهرست سرخ IUCN و پیوست II کنوانسیون  CITESقرار دارد. هر ساله تعداد زیادی به دلیل خسارت رساندن به مرغداری‌ها توسط مردم محلی کشته می‌شوند. اطلاعات چندانی از این گونه در دست نیست و از این رو بررسی محدوده پراکندگی و وضعیت جمعیت آن در زیستگاه‌های مختلف از اهمیت ویژهای برخوردار است.