شنگ

نام علمی: Lutra lutra

نام انگلیسی: Eurasian Otter

ویژگیهای ظاهری: طول سر و بدن 60 تا 90سانتيمتر، طول دم 35تا 55سانتيمتر، طول کف پا 9تا 13سانتيمتر، طول گوش 2تا 3سانتيمتر، ارتفاع بدن 30سانتيمتر و وزن 5تا 17 کیلوگرم است. نرها از ماده ها بزرگتر هستند. اندامی کوتاه، بدنی بلند و استوانه ای شکل با گردن بزرگ، سر پهن و کوچک با گوش ها و چشمان کوچک دارد. پوزه پهن و عریض و سبیل های بلند و حساسی دارد که در یافتن طعمه به او کمک میکند. چشمها کوچک و گوش ها نامشخص است و به ندرت از موهای اطراف بیرون میزند. دم بلند و پهن شده به همراه پرده پوستی میان انگشتان پاها، ابزار کارآمدی در شنا است و در آب چالاکی ویژهای به آن می بخشد. موها نرم و انبوه، به رنگ قهوهاي تا قهوهاي مایل به خاکستري و زیر چانه و گلو سفید است. در برخی مناطق ایران به آن «سمور آبی» یا «سگ آبی» هم می گویند.

ویژگیهای زیستی: پستانداري نیمه آبزي است و به خوبي براي زندگي در آب و خشکي سازگار شده است. به تنهایی یا گروهی (مادر و توله ها) زندگی میکند. حیوانی مخفیزی است که شبها یا صبح زود به شکار پرداخته و میانه روز را به استراحت در لانه خود که معمولا حفرهای در نزدیکی آب است، سپری میکند. قلمرو طلب است و قلمرو خطی (در طول رودخانه) دارد. از لانه هاي مختلفي مانند حفرههاي طبیعی، پوشش گیاهي انبوه و یا درختان توخالي استفاده ميکند. ماهی بیشترین سهم را در رژیم غذایی شنگ دارد. اما از سخت پوستان، نرمتنان، حشرات، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران تغذیه ميکند. طعمه را با تعقیب زیر آب شکار کرده، گاهی طعمه های بزرگ را برای خوردن به ساحل میآورد. معمولا از آب دور نم یشود ولی گاهی ممکن است برای جابجایی و یافتن زیستگاه های آبی جدید در زیستگاه های خشکی دور از آب نیز دیده شود. فصل جفتگیري خاصي ندارد، ولی معمولا در زمستان جفتگیری می کند. طول دوره آبستنی 61تا 63روز است و1 تا 5توله معمولا 2تا 3به دنیا میآورد. توله ها حدود 8هفته در لانه ميمانند و تا حدود 1سالگي با مادرشان هستند. نرها در 18ماهگي و ماده ها در 24ماهگي بالغ مي شوند. ممکن است تا بیش از 20سال در اسارت عمر کند.

زیستگاه، پراکندگی و فراوانی: در زیستگاه های آبی مانند رودخانه ها، تالاب ها و دریاچه ها زندگی میکند و در استان های شمالی و غربی کشور حضور دارد.

وضعیت حفاظتی: در طبقه نزدیک به تهدید  NTفهرست سرخ IUCN و پیوست I کنوانسیون  CITES قرار دارد.

 آلودگی آب، تخریب زیستگاه و شکار به خاطر پوست و نیز کشته شدن توسط صاحبان استخرهای پرورش ماهی از مهمترین عوامل کاهش شدید جمعیت این گوشتخوار در ایران به شمار میرود. حفاظت از آن به ویژه در حوزه رودخانه هایی که ماهیگیری بخشی از درآمد جوامع محلی را تشکیل میدهد، مبارزه با شکار غیر قانونی و حفظ و احیا زیستگاه ها از مهمترین اقدامات حفاظتی این گونه در ایران است.