سنجاب ایرانی

نام علمی: Sciurus anomalus

نام انگلیسی: Persian Squirrel

ویژگی های ظاهری: طول سر و بدن 190تا 210میلیمتر، طول دم 128تا 143میلیمتر، طول کف پای عقب 50تا 60میلیمتر، طول گوش 27تا 29میلیمتر و وزن 330تا 430گرم است. جثه ای متوسط و دمی بلند و پشمالو دارد. رنگ بدن در پشت خاکستری با سایه ای از قرمز حنایی و زیر بدن زرد رنگ است. دم پر مو و کوتاه تر از طول سر و تنه است. رنگ سطح پشتی دم قرمز حنایی و زیر دم روشن تر است. ناخن های نازك و بلندی دارد که قسمت قاعدهای آن تیره و بقیه روشن است. چشم های درشت و گوش های به نسبت بلندی دارد.

ویژگی های زیستی: روزگرد است. بیشتر در اوایل صبح و عصر فعالیت دارد. معمولا به صورت انفرادی روی درختان دیده می شود. حیوان بسیار فعال و چابکی است و در موقع احساس خطر به وسیله ناخن های بلند و تیزش به سرعت از درخت بالا رفته و از شاخه ای به شاخه دیگر می پرد. اگر چنانچه از درخت به پایین بیفتد به ندرت مجروح میشود. اگر چه کمتر به داخل آب میرود ولی می تواند به خوبی شنا کند. از میوه و دانه های مختلف مانند بلوط، گردو، فندق، بادام و توت تغذیه میکند. گاهی تخم پرندگان و جوجه آنها را میخورد. معمولا لانه نمی سازد و بیشتر از حفره و سوراخ درخت ها به عنوان لانه استفاده میکند و داخل لانه را از خزه، برگ و علوفه خشک می پوشاند. در مناطق سردسیر زمستان ها کمتر مشاهده می شود اما اطلاع دقیقی از زمستان خوابی این گونه در دست نیست. هر سال 2الی 3بار تولیدمثل می کند و هر بار 2تا 4بچه می زاید. طول عمر در اسارت حدود 15سال است. زیستگاه، پراکندگی و فراوانی: وابسته به جنگل های بلوط زاگرس است ولی به ندرت در باغ های گردو در حاشیه این جنگل ها ساکن می شود. در غرب رشته کوه های زاگرس از آذربایجان غربی تا فارس پراکندگی دارد. سنجاب ایرانی معمولا درختان بلند و کهنسال بلوط را به درختان کوتاه و پر شاخ و برگ ترجیح می دهد. در مناطق حفاظت شده به نسبت فراوان است.

وضعیت حفاظتی: در طبقه کمترین نگرانیLC فهرست سرخ IUCN قرار دارد. اما در ایران هر ساله تعداد زیادی سنجاب ایرانی برای فروش به عنوان حیوان خانگی صید می شود. همچنین تخریب جنگل های زاگرس به عنوان تنها زیستگاه این گونه تهدید دیگری برای این سنجاب به شمار می رود.