افعی جعفری
نام علمی: Echis carinatus
نام انگلیسی: Saw-scaled Viper
ویژگی‌های ظاهری
طول کل بدن این مار 98 سانتی‌متر و طول دم آن 7 سانتی‌متر است. رنگ بدن خاکستری مایل به نقره‌ای، شنی، زرد، قهوه‌ای و خاکستری متمایل به آجری است. خط سفید‌رنگ زیگزاگ مانندی همراه با لکه‌های سیاه یا سفید با حاشیه مشکی رنگ در سطح جانبی دیده می‌شود. بر روی سر دارای دو لکه یا خط سفید صلیبی‌شکل است. سطح شکمی روشن یکدست و گاه سفید با خال‌های کوچک قهوه‌ای روشن، تیره یا مشکی است. سر تخم‌مرغی شکل و مردمک چشم عمودی است. پولک‌های سطح پشتی تیغه دارند و در 27 تا 39 ردیف قرار گرفته‌اند. پولک‌های جانبی به صورت اریب آرایش یافته‌اند دو (به ندرت 1 یا 3) ردیف پولک بین چشم و پولک‌های لب بالا دیده می‌شود. پولک‌های چین، بزرگند و به صورت منظم قرار گرفته‌اند. پولک‌های سطح شکمی 164 تا 186 عدد و پولک‌های زیر دم 28 تا 38 عدد هستند. پولک مخرجی منفرد است.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی
زیستگاه این مار مناطق ماسه‌ای و صخره‌ای، خاک‌های نرم، درخچه‌زارها و زیر سنگ‌ها است.
ویژگی‌های زیستی
مار جعفری از سمی‌ترین افعی‌های ایران به حساب می‌آید. این مار پهلو رو است و به صورت حلقه‌حلقه حرکت می‌کند. معمولاً در اثر این نوع حرکت، روی ماسه‌ها ردی به صورت خطوط موازی باقی می‌گذارد. در صورت احساس خطر، با روی هم کشیدن پولک‌های سطح جانبی بدن، صدایی تولید می‌کند که همانند پاشیدن آب روی سطح داغ است.
- تغذیه: این گونه از حشرات، پستاندارن کوچک، دوزیستان و پرندگان تغذیه می‌کند.
پراکندگی
پراکنش در جهان: این مار در کشورهای افغانستان، ایران، هند، پاکستان، سریلانکا، بنگلادش، امارات متحده عربی، ازبکستان، عمان، ترکمنستان و تاجیکستان پراکندگی دارد.
پراکنش در ایران: در شهرهای اصفهان، ایلام،بوشهر،تهران، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، سمنان، سیستان وبلوچستان، فارس، قم، کرمان، هرمزگان و یزد یافت می‌شود.
زادآوری
تخم-زنده‌زا است و تا 23 نوزاد در بهار به دنیا می‌آورد.
عادات و رفتار
حرکت این مار جانبی است و از پهلو به صورت حلقه‌حلقه حرکت می‌کند. در صورت احساس خطر با روی هم کشیدن پولک‌های سطح جانبی خود، صدایی تولید می‌کند که همانند پاشیدن آب بر روی سطح داغ است.
وضعیت حفاظتی
این مار در ایران فراوان است. در سطح بین‌المللی در فهرست سرخ IUCN در رده ارزیابی نشده NE (Not Evaluated) و در سطح ملی جزء گونه‌های غیر حمایت شده عادی قرار دارد.
