کشیم بزرگ

نام علمی: Podiceps cristatus

نام انگلیسی: Great Crested Grebe

ویژگی‌های ظاهری

طول بدن 46 تا 51 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 85 تا 90 سانتیمتر است. بزرگترین کشیم در ایران با گردن بلند و به نسبت باریک و منقاری خنجری شکل به رنگ صورتی است. نر و ماده هم‌شکل و دارای تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ در دوره جوجه‌آوری با یک جفت کاکل بلند سیاه، طره‌های بلوطی با حاشیه سیاه، گونه‌های سفید، روتنه قهوه‌ای و جلوی گردن و زیرتنه سفید از سایر کشیم‌ها قابل تشخیص است. در زمستان فاقد کاکل و طره است و به واسطه خط ابرویی سفید، منقار صورتی و گردن باریک‌تر از «کشیم گردن سرخ» تفکیک می‌شود. پرنده نابالغ شبیه به پرنده بالغ در خارج از دوره جوجه‌آوری است ولی خطوط تیره‌رنگی بر روی گونه‌ها و نیمه بالایی گردن دارد.

ویژگی‌های زیستی

دریاچه‌های باز، مصب‌ها و آب‌های ساحلی پناه‌دار را ترجیح می‌دهد. اغلب به صورت گروه‌های کوچک و پراکنده دیده می‌شود. تمایلی به پرواز ندارد و قبل از پرواز مسافتی را بر سطح آب می‌دود و با زحمت زیاد از روی آب به پرواز در می‌آید. شناگر خوبی است و در هنگام احساس خطر به نرمی و یا با جهشی سریع به زیر آب غوص می‌کند و از جایی دیگر سر بر می‌آورد و آنقدر این کار را تکرار می‌کند تا از منطقه خطر دور شود. به طور عمده از ماهی‌ها و به میزان کمتر از بی‌مهره‌های آبزی تغذیه می‌کند. برای صید طعمه‌ها در آب‌های باز فاقد پوشش گیاهی انبوه به عمق دو تا چهار متر و در مدت زمانی کمتر از 30 ثانیه غوص می‌کند.

جوجه‌آوری

از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو در دریاچه‌های آب شیرین و شور و رودخانه‌های آرام دارای پوشش گیاهی حاشیه‌ای مناسب آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش کپ‌هایی از گیاهان آبزی است که آن را به طور منزوی (گاهی در کلنی‌های کوچک) در بین پوشش گیاهی حاشیه‌ای نظیر نی‌ها، لویی‌ها و جگن‌ها بنا می‌کند. معمولاً چهار، گاهی سه تا شش تخم بیضی بلند تا نیمه‌بیضی، صاف، به رنگ سفید گچی مات و به ابعاد 54.8 × 36.7 میلی‌متر می‌گذارد. وجود هفت تخم و بیشتر در یک آشیانه، نشان‌دهنده تخم‌گذاری دو پرنده ماده در یک آشیانه است. تفریخ تخم‌ها 25 تا 29 روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک هستند و توسط والدین مراقبت و تغذیه می‌شوند. معمولاً در زمان شنا بر پشت یکی از والدین سوار شده و توسط دیگری تغذیه می‌شوند. پرورش جوجه‌ها 71 تا 79 روز طول می‌کشد.

پراکنش و فراوانی

در برخی تالاب‌های شمال، شمال‌غرب، غرب، مرکز و شرق کشور جوجه‌آوری می‌کند و زمستان‌ها را در تالاب‌های سواحل جنوبی دریای خزر، استان فارس و سواحل جنوبی کشور می‌گذراند.

وضعیت حفاظت

در فهرست پرندگان حمایت شده جهانی و ملی قرار ندارد.