اردک ارده ای
نام علمی: Anas strepera
نام انگلیسی: Gadwall
ویژگیهای ظاهری
طول بدن 46 تا 56 سانتیمتر و گستردگی بالها 84 تا 95 سانتیمتر است. از اردکهای روی آبچر با اندازه متوسط و آینه بالی سفید است. نر و ماده متفاوت و دارای اندک تغییرات فصلی هستند. پرنده نر در دوره جوجهآوری یكدست قهوهای مایل به خاکستری است. پوشپرهای روی بالها بلوطی و پوشپرهای رو و زیر دم سیاه هستند. منقار نیز خاکستری تیره و پاها متمایل به زرد دیده میشود. پرنده ماده شبیه به اردک ماده «کلّه سبز» است ولی به واسطه آینه بالی و شکم سفید از آن متمایز میشود. پرنده نر در دوره پرریزی شبیه به ماده است ولی رنگ بلوطی پوشپرهای بالها را همچنان حفظ میکند. پرنده نابالغ شبیه به پرنده ماده است ولی روتنه تیرهتری دارد و در زیرتنه خالها و خطوط واضحی دیده میشود.
ویژگیهای زیستی
آبهای شیرین نواحی پست، دریاچهها، تالابهای واقع در مناطق باز با پوشش گیاهی گسترده در حاشیه و مصبها را ترجیح میدهد و زمستانها در آبهای ساحلی کمعمق، تالابها، دلتاها و پیکرههای آبی کمعمق با پناه مناسب به سر میبرد. رفتاری شبیه به «کلّه سبز» دارد ولی نسبت به آن خجالتیتر است و به ندرت در دستههای بزرگ دیده میشود. پروازی سریع با بالزدنهای تند دارد. در هنگام زخمی شدن یا برای فرار از خطر ناگهانی، به خوبی میتواند به زیر آب غوص کند. در شالیزارها، حاشیه تالابها و آبهای کمعمق از مواد گیاهی نظیر برگها، جوانهها، ریشهها، ریزومها و دانههای گیاهان آبزی تغذیه میکند. گاهی نیز از مواد جانوری نظیر حشرات، کرمها، حلزونها و ماهیهای کوچک تغذیه میکند.
جوجهآوری
جوجهآوری آنها از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد آغاز میشود. آشیانهاش حفرهای پوشیده شده از مواد گیاهی و کرک و پر است که آن را در مجاورت یکدیگر و در میان پوشش گیاهی انبوه و بلند نزدیک به آب بنا میکند. معمولاً هشت تا 12 و به ندرت هفت تا 16 تخم بیضی یا نیمه بیضی، صاف، صیقلی، کرمرنگ یا سبز بسیار کمرنگ و در ابعاد 54.3× 39.1 میلیمتر میگذارد. تفریخ تخمها 25 تا 27 روز به طول میانجامد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند و بلافاصله پس از خروج از تخم، توسط والدین به طرف آب هدایت میشوند. پرورش جوجهها 45 تا 50 روز طول میکشد.
پراکنش و فراوانی
به تعداد فراوان در اغلب تالابهای اصلی کشور زمستانگذرانی میکند. گزارشهای متعددی از حضور چندین جفت از این پرنده در طی سالهای مختلف در تابستان در تالابهای حوزه ارومیه و تالاب بامدژ در استان خوزستان به ثبت رسیده است و احتمال میرود که در این نواحی جوجهآوری کنند.
وضعیت حفاظت
در فهرست پرندگان حمایتشده جهانی و ملی قرار ندارد.