سلیم کوچک

نام علمی: Charadrius alexandrinus

نام انگلیسی: Kentish Plover (Snowy Plover)

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن 15 تا 17 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 42 تا 45 سانتیمتر است. سلیمی کوچک جثه است که در پروبال زمستانه تا حد زیادی به «سلیم طوقی» و «سلیم طوقی کوچک» شباهت دارد ولی به واسطهٔ اندازهٔ کوچکتر و منقار باریک‌تر و کوچک‌تر از آنها متمایز می‌شود. نر و ماده متفاوت و دارای تغییرات فصلی هستند. پرندهٔ نر بالغ در دورهٔ جوجه‌آوری با روتنهٔ خاکستری قهوه‌ای مشخص است. لکهٔ جلوی پیشانی، نوار ابرویی و طوق گردنی سفید و پس سر خرمایی دیده می‌شود. همچنین لکهٔ سیاهی در جلوی تارک سر، پشت چشم‌ها و دو طرف سینه به شکل نیم طوقی ناقص دارد. نوار سفیدی روی بال‌ها در پرواز به خوبی نمایان است. منقار و پاها تیره و زیرتنه سفید است. پرندهٔ مادهٔ بالغ فاقد لکه‌های سیاه در سر و صورت و لکهٔ خرمایی در پس سر است و شبیه به پرندهٔ نر در خارج از دورهٔ جوجه‌آوری به نظر می‌رسد. پرندهٔ نابالغ شبیه بالغ‌ها در پوشش زمستانه است ولی روتنه به واسطهٔ حاشیهٔ رنگ‌پریدهٔ پرها، فلسدار به نظر رسیده و لکهٔ سینه‌های کمتر به چشم می‌آید.

ویژگی‌های زیستی:
سواحل ماسه‌ای و سیلتی گاهی دارای سنگریزه، حواشی پیكره‌های آبی و دریاچه‌های شور و لب‌شور و نیز حاشیهٔ دریاچه‌های نمک را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. در خارج از دورهٔ جوجه‌آوری معمولاً به صورت گروهی در دسته‌های 20 تا 30تایی و به ندرت بزرگتر از آن دیده می‌شوند. به سرعت راه می‌رود و پروازی شبیه به «سلیم طوقی کوچک» دارد ولی نسبت به آن سریع‌تر بال می‌زند و هنگام فرود آمدن سریع‌تر می‌دود. از حشرات، سخت‌پوستان، کرم‌ها و نرم‌تنان تغذیه می‌کند.

جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری به صورت منزوی و یا کلنی از اوایل فروردین آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش گودی کوچکی بر سطح زمین بدون پوشش و یا با پوشش اندکی از خار و خاشاک است. معمولاً سه و گاهی دو یا چهار تخم بیضی کوتاه تا گلابی‌شکل، صاف، به رنگ خاکستری، نخودی یا شنی و گاهی با ته رنگ زیتونی، قهوه‌ای و یا مایل به قرمز به همراه خطوط نامنظم یا خال‌های ریز سیاه و خاکستری رنگ‌پریده و به ابعاد 33.1 × 23.5 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 24 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند. پرورش جوجه‌ها 27 تا 31 روز به طول میانجامد و کمی پس از آن مستقل می‌شوند. احتمالاً دو دسته تخم در هر دورهٔ جوجه‌آوری می‌گذارد. پرندهٔ ماده ممکن است جوجه‌ها را در هفت تا 20 روزگی ترک نموده، با نر دیگری جفت شود و آشیانه جدیدی بسازد.

پراکنش و فراوانی:
مقیم سواحل جنوبی دریای خزر و سواحل جنوبی کشور از استان خوزستان تا مرز پاکستان و نیز تالاب‌های شور و لب‌شور استان‌های خوزستان، فارس و سیستان و بلوچستان است. به علاوه به صورت معمول در برخی تالاب‌های استان آذربایجان به ویژه در سواحل دریاچهٔ ارومیه و به صورت نامنظم در تالاب‌های فصلی (موقتی) مناسب شور و لب‌شور فلات مرکزی جوجه‌آوری می‌کند. همچنین مهاجر عبوری و زمستان‌گذرانی برخی تالاب‌های نواحی جنوبی دریای خزر، استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان و در تمامی طول سواحل جنوبی کشور است.

وضعیت حفاظت:
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.