فاخته(کبوتر جنگلی)

نام علمی: Columba palumbus

نام انگلیسی: Common Wood Pigeon

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن 40 تا 42 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 75 تا 80 سانتیمتر است. این پرنده بزرگ‌ترین کبوتر با بال‌های پهن و کشیده و دم بلند است. نر و ماده هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ دارای سر، روتنه، دمگاه و دم آبی خاکستری است و یک نوار سیاه پهن در انتهای دم دیده می‌شود. سینه ارغوانی صورتی و لکه‌های سبز و سفید رنگی در گردن وجود دارد. شاه‌پرهای اولیه و نوک شاه‌پرهای ثانویه سیاه و پوش‌پرهای اولیه خاکستری مایل به سیاه هستند که در تضاد با نوارهای پهن سفید رنگ روی بال‌ها به خوبی دیده می‌شود. منقار زرد رنگ است و در زیر برآمدگی گوشتی در قاعده منقار، قرمز صورتی دیده می‌شود. چشم‌ها زرد لیمویی و پاها ارغوانی صورتی هستند. پرنده نابالغ رنگ پریده‌تر و فاقد لکه‌های سبز و سفید در گردن است، منقار آن تیره است.

ویژگی‌های زیستی:
درختزارها، جنگل‌های سوزنی‌برگ و پهن‌برگ خزان‌کننده، مناطق باز با درختان پراکنده، باغ‌های موجود در دره‌های تنگ و حتی مناطق مسکونی را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند و از مناطق فاقد درخت، پیکره‌های آبی با پوشش گیاهی متراکم و مناطق کوهستانی صخره‌ای دوری می‌کند. این پرنده اجتماعی است و در خارج از دوره جوجه‌آوری در مکان‌های تغذیه و استراحت شبانه در دسته‌های کم‌وبیش بزرگ دیده می‌شود. پرواز آن آرام‌تر و سنگین‌تر از سایر کبوترهاست و در زمان برخاستن و فرود آمدن صدای واضحی از بال‌هایش به گوش می‌رسد. بیشتر از مواد گیاهی نظیر دانه‌ها، برگ‌های سبز، جوانه‌ها، گل‌ها، سرشاخه‌ها و میوه‌ها تغذیه می‌کند و گاهی از بی‌مهره‌ها نیز استفاده می‌کند.

جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو در درختزارها و اراضی مزروعی با درختان پراکنده آغاز می‌شود. این پرنده تک‌همسر است و آشیانه‌اش توده‌ای کوچک و مسطح با ساختار مستحکم از ساقه‌ها و ترکه‌های نازک درختان اطراف است که آن را روی درختان، پرچین‌ها، لانه‌های متروک سایر پرندگان و به ندرت در لبه ساختمان‌ها، صخره‌ها یا روی زمین در مناطق فاقد درخت می‌سازد. معمولاً دو و به ندرت یک تخم نیمه‌بیضی، صاف، تا حدی صیقلی، به رنگ سفید و به ابعاد 44.1 × 29.8 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 17 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. جوجه‌ها در ابتدا توسط شیرۀ ترشح‌شده از چینهدان والدین تغذیه می‌شوند و در 29 تا 35 روزگی پرواز می‌کنند. تا مدت کوتاهی پس از پرواز، همچنان برای تغذیه به والدین وابسته هستند. معمولاً سه دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.

پراکندگی و فراوانی:
این پرنده مقیم جنگل‌ها و درختزارهای نواحی جنوبی دریای خزر و استان خوزستان و احتمالاً نواحی جنوبی رشته کوه زاگرس تا نواحی مرتفع استان کرمان است. علاوه بر نواحی مذکور، در زیستگاه‌های مناسب شمال غرب و غرب کشور نیز جوجه‌آوری می‌کند. همچنین به‌صورت زمستان‌گذرانی در نواحی جنوبی دریای خزر و استان‌های خوزستان، فارس و هرمزگان دیده می‌شود.

وضعیت حفاظت:
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.

Bottom of Form