تیهو

نام علمی: Ammoperdix griseogularis

نام انگلیسی: See-see Partridge

ویژگی‌های ظاهری:

طول بدن 22 تا 25 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 40 تا 42 سانتیمتر است. این پرنده ماکیانی نسبتاً کوچک‌جثه و شبیه به «کبک» است. نر و ماده متفاوت و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرندهٔ نر بالغ دارای روتنهٔ قهوه‌ای خاکی، سر و گردن خاکستری با خال‌های سفید در دو طرف و پس گردن، جلو پیشانی، نوار ابرویی سیاه و نوار چشمی سفید است. پرهای کناری دم خرمایی هستند که در پرواز به‌خوبی نمایان می‌شوند. در پهلوها پنج تا هفت نوار دارچینی پررنگ و سفید وجود دارد. زیرتنه کرم‌رنگ، زیر دم نخودی و تارسوس‌ها فاقد مهمیز هستند. پرندهٔ ماده با پروبال خاکی روشن‌تر و یکنواخت‌تر، فقدان نوار ابرویی سیاه و نوارهای دارچینی و سفید در پهلوها از پرندهٔ نر به‌آسانی قابل تمایز است. پرندهٔ نابالغ بیشتر شبیه نر بالغ است، اما الگوی سر و گردن آن نامشخص‌تر است.

ویژگی‌های زیستی:

این پرنده معمولاً تپه‌ها و کوهستان‌های خشک و نیمه‌خشک، مناطق باز سنگی و دامنه‌های صخره‌ای در ارتفاعات کم را به‌عنوان زیستگاه برمی‌گزیند و از دره‌های تنگ و عمیق، پرتگاه‌ها، کشتزارها و درختزارهای متراکم دوری می‌کند. این پرنده اجتماعی است و اغلب در دسته‌های کوچک تا متوسط دیده می‌شود و برای نوشیدن آب به تعداد زیاد اطراف گودال‌های آب جمع می‌شوند. بسیار چابک است و با سرعت زیاد بین تخته‌سنگ‌ها می‌دود و فقط هنگام احساس خطر پرواز می‌کند. اوایل صبح و هنگام غروب فعال‌تر است و برای در امان ماندن از گرمای اواسط روز در شکاف سنگ‌ها و صخره‌ها پنهان می‌شود. از دانه‌ها و ریشه‌های گیاهان و همچنین حشراتی نظیر مورچه‌ها، سوسک‌ها و مگس‌ها تغذیه می‌کند.

جوجه‌آوری از اواخر فروردین و به‌طور منزوی، گاهی همراه با یک یا دو جفت دیگر، در شیب‌های صخره‌ای و شنی با پوشش گیاهی پراکنده آغاز می‌شود. این پرنده تک‌همسر است و آشیانه‌هایش گودی کم‌عمقی است که آن را روی زمین و در پناه پوشش گیاهی یا صخره‌ها می‌سازد و درونش را با الیاف گیاهی نرم می‌پوشاند. معمولاً هشت تا دوازده و به‌ندرت تا شانزده تخم بیضی تا گلابی‌شکل کوتاه، صاف، صیقلی، سفید مایل به کرم، کرم مایل به زرد تا نخودی مایل به زرد کم‌رنگ و به ابعاد 35.2 × 25.1 میلیمتر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها بیش از 21 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند، ولی تا مدتی در کنار والدین باقی می‌مانند. معمولاً یک تا دو دسته تخم در هر دورهٔ جوجه‌آوری می‌گذارد.

پراکنش و فراوانی:

این پرنده به‌طور معمول و گسترده مقیم تپه‌ماهورهای نواحی خشک و نیمه‌خشک کشور است و در حاشیهٔ دریای خزر، درختزارهای زاگرس در نواحی شمال غرب و مناطق کویری دیده نمی‌شود.

وضعیت حفاظت:

این پرنده در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.