توکای سیاه
نام علمی: Turdus merula
نام انگلیسی: Blackbird (Eurasian Blackbird)
ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن ۲۳.۵ تا ۲۹ سانتیمتر و گستردگی بال‌ها ۳۴ تا ۳۸.۵ سانتیمتر است. توکایی متوسط‌جثه با سر گرد، دم به نسبت بلند و بدن یکنواخت سیاه است. نر و ماده متفاوت و دارای اندک تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ یکنواخت سیاه براق است و فقط منقار و حلقه دور چشم‌ها زرد نارنجی دیده می‌شود. پرنده ماده روتنه قهوه‌ای دودی و زیرتنه قهوه‌ای کمرنگ دارد. منقار تیره، چانه و گلو سفید مایل به قهوه‌ای و سینه قهوه‌ای خاکستری، نخودی قهوه‌ای و یا خرمایی قهوه‌ای همراه با خال‌ها و رگه‌های قهوه‌ای تیره است. پرنده نابالغ تا حدی شبیه به پرنده ماده است ولی نخودی‌تر و دارای خال‌ها و رگه‌های روشن فراوانی در روتنه و زیرتنه، به ویژه در سینه است.
ویژگی‌های زیستی:
زیستگاه‌های متنوعی شامل درختزارهای متراکم و انبوه، اراضی کشاورزی، خلنگزارها، تمشکزارها، باغ‌ها و پارک‌ها را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. در نواحی با منابع غذایی فراوان، در تمام طول سال رفتار قلمروطلبی نشان می‌دهد و در خارج از دوره جوجه‌آوری نر و ماده درون قلمرو جوجه‌آوری، مکان‌های متفاوتی را اشغال و از آن دفاع می‌کنند. پرنده‌ای محتاط است و هنگام احساس خطر سراسیمه و با سر دادن صدایی مخصوص به درون پوشش گیاهی انبوه پناه می‌برد. اغلب از حشرات تغذیه می‌کند و آنها را روی زمین صید می‌کند. همچنین در پاییز از میوه‌ها تغذیه می‌کند.
جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری از اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو در زیستگاه‌های متنوعی به ویژه جنگل‌ها و حاشیه آنها و بوته‌زارها آغاز می‌شود. تک‌همسر و به ندرت چندهمسر (یک نر با دو ماده) است و آشیانه‌هاش کاسه‌ای محکم از علوفه، برگ‌ها، ساقه‌ها، شاخه‌های به نسبت قطور و ریشک‌ها است که آن را در محل انشعاب درختان یا بوته‌ها، همچنین شکاف دیوارها و ساختمان‌ها بنا می‌کند و درونش را با مخلوطی از گل و الیاف نرم گیاهی، علوفه نرم و برگ می‌پوشاند. معمولاً چهار تا پنج و گاهی سه تا نه تخم نیمه‌بیضی، صاف، صیقلی، آبی کمرنگ، با خال‌ها و لکه‌های قهوه‌ای قرمز و به ابعاد ۲۹.۴ × ۲۱.۷ میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها ۱۱ تا ۱۷ روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. در حدود ۱۲ تا ۱۹ روزگی آشیانه را ترک می‌کنند و تا حدود ۲۰ روز پس از آن همچنان توسط والدین مراقبت و تغذیه می‌شوند. معمولاً دو تا سه دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.
پراکنش و فراوانی:
جوجه‌آور معمول جنگل‌های خزری، کوه‌های کلیبر در آذربایجان شرقی، زاگرس میانی تا استان فارس و ارتفاعات استان کرمان، باغستان‌های جنوب البرز در اطراف تهران و مناطق پست استان خوزستان است. همچنین به صورت نسبتاً کمیاب در واحه‌های بیابان‌های طبس در استان یزد جوجه‌آوری می‌کند. به طور معمول در نواحی جنوبی دریای خزر و به تعداد کمتر در دامنه‌های جنوب البرز، جنوب زاگرس تا استان‌های فارس و خوزستان زمستان‌گذرانی می‌کند.
وضعیت حفاظت:
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.
