سسک چیف چاف

نام علمی: Phylloscopus collybita

نام انگلیسی: Common Chiffchaff

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن ۱۰ تا ۱۱ سانتیمتر و گستردگی بال‌ها ۱۵ تا ۲۱ سانتیمتر است. سسکی به نسبت کوچک جثه که شباهت زیادی به «سسک بیدی» دارد ولی اندکی کوچکتر و ضخیم‌تر است و نسبت به آن سر گردتر، منقار کوتاه‌تر و ضخیم‌تر، نوار ابرویی نامشخص‌تر، بال‌های کوتاه‌تر، دم به نسبت بلندتر و پاهای قهوه‌ای تیره دارد. تشخیص این دو گونه بر اساس آواز آنها امکان‌پذیر است ولی تفکیک قطعی با گرفتن پرنده در دست و بر اساس طول شاهپرهای اولیه شمارۀ دو و شش نسبت به یکدیگر امکان‌پذیر است به نحوی که در این گونه، شاهپر اولیۀ شمارۀ دو کوچکتر از شمارۀ شش است، اما در «سسک بیدی» این شاهپر بزرگتر است. نر و ماده در این گونه هم‌شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ تارک سر، پس گردن و روتنه قهوه‌ای زیتونی و زیرتنه سفید چرک دارد که در گلو و سینه به زرد نخودی می‌گراید. برخلاف سایر اعضای این جنس، هرزبال مایل به سیاه دارد که در زمان بسته بودن بال‌ها به خوبی نمایان است. در پرنده نابالغ روتنه و زیرتنه قهوه‌ای‌تر از بالغ‌ها است.

ویژگی‌های زیستی:
درختزارهای پهن‌برگ یا مخلوط موجود در مناطق پست دارای درختان بالغ و مسن با تاج پوشش نه چندان متراکم همراه با زیراشکوب‌های متنوع، همچنین پارک‌ها و باغ‌های بزرگ را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند. در زمستان به طور منزوی یا در گروه‌های کوچک به سر می‌برد. گاهی نیز قلمروهای جداگانه تشکیل می‌دهند. پروازی سریع و چابک با بال‌زدن‌های سریع دارد و در زمانی که روی شاخه‌ها نشسته است، مرتباً بال‌ها و دم خود را تکان می‌دهد. از حشرات تغذیه می‌کند و آنها را از بخش‌های مرتفع درختان، بوته‌ها و یا پوشش زیراشکوب متراکم صید می‌کند. همچنین در پاییز و زمستان از برخی میوه‌ها و گاهی از شهد گل‌ها تغذیه می‌کند.

جوجه‌آوری:
جوجه‌آوری از اردیبهشت در درختزارها و بوتهزارهای دارای زیراشکوب متراکم آغاز می‌شود. تک‌همسر و چندهمسر (یک نر با دو ماده) است و آشیانه‌هایش ساختار کروی از ساقه‌ها، خزه‌ها، برگ‌ها و سایر مواد گیاهی است که آن را روی زمین در زیر برگ‌ها، یا در ارتفاع اندکی روی پوشش علفی بلند، بوته‌های متراکم کوتاه، شاخه‌های درختان و یا پیچک‌های روی دیوارها بنا می‌کند و درونش را با مقدار قابل توجهی پر می‌پوشاند. معمولاً چهار تا نه تخم بیضی کوتاه، صاف، صیقلی، به رنگ سفید، با لکه‌های کوچک یا خال‌های بزرگ به رنگ بنفش مایل به قهوه‌ای تا سیاه و به ابعاد ۱۵.۱×۱۲.۱ میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها ۱۳ تا ۱۵ روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. پرورش جوجه‌ها ۱۲ تا ۱۵ روز طول می‌کشد. معمولاً یک تا دو دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.

پراکنش و فراوانی:
تابستان‌گذرانی به نسبت معمول نوار شمالی کشور از آذربایجان تا جنگل‌های نواحی جنوبی دریای خزر و شمال خراسان است و به صورت معمول در نواحی مذکور به سمت جنوب و در استان‌های خوزستان و فارس تا نواحی شرقی کشور در استان سیستان و بلوچستان زمستان‌گذرانی می‌کند. همچنین به صورت مهاجر عبوری معمول بهاره و پاییزه در اغلب مناطق کشور دیده می‌شود.

وضعیت حفاظت:
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.