سهرةخاکی
نام علمی: Rhodopiza obsoleta
نام انگلیسی: Desert Finch
ویژگیهای ظاهری:
طول بدن 13 تا 14 سانتیمتر و گستردگی بالها 25 تا 27.5 سانتیمتر است. سهرهها به نسبت درشتجثه و خاکیرنگ با منقاری کوتاه و ضخیم و دم بلند و دوشاخه هستند. نر و ماده متفاوت بوده و دارای اندک تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ سر و روتنه نخودی کمرنگ با سایههایی به رنگ صورتی در بهار و به رنگ خاکستری در زمستان دارد. شاهپرهای اولیه و سوم سیاه با حاشیه پهن سفید هستند، شاهپرهای ثانویه نیز به همین رنگ با حاشیه سفید و صورتی و پوشپرهای روی بالها صورتی دیده میشوند که در تضاد با رنگ سیاه پوشپرهای شاهپرهای اولیه و هرزبالها جلب توجه میکند. پوشپرهای روی دم بلوطی روشن است، دم سیاه و کنارههای خارجی پرهای آن سفید است. پهلوها بلوطی نخودی، پوشپرهای زیر بالها سفید و شکم و پوشپرهای زیر دم سفید هستند. منقار کوتاه، ضخیم و به رنگ سیاه است، پرهای قاعده آن و همچنین فاصله چشمها تا منقار نیز به همین رنگ و پاها قهوهای مایل به خاکستری دیده میشود. پرنده ماده بالغ تا حدی شبیه به نر ولی ماتتر به نظر میرسد، منقار قهوهای مایل به خاکستری و فاصله چشمها تا منقار قهوهای است. رنگ بدن در پرنده نابالغ ماتتر از ماده بالغ همراه با سایههایی به رنگ قهوهای در پروبال به نظر میرسد.
ویژگیهای زیستی:
سهرهها دشتهای پست و شیبدار در نواحی بیابانی و نیمهبیابانی، واحهها، درختزارها و بوتهزارهای تنک و باز را بهعنوان زیستگاه برمیگزینند و در اطراف روستاها، کشتزارها و باغها نیز دیده میشوند. این پرندگان اجتماعی هستند و در تمام طول سال در دستههای کوچک و بزرگ دیده میشوند. پرواز آنها سبک و موجیشکل است. آنها به طور عمودی روی شاخهها مینشینند و روی زمین به تغذیه از بذرها و سایر قسمتهای گیاهان پرداخته و در دوره جوجهآوری تا حدی از حشرات تغذیه میکنند.
جوجهآوری:
جوجهآوری از اوایل فروردین آغاز شده و بهصورت منزوی یا در کلنیهای کوچک در مجاورت سایر گروهها در نواحی باز با بوتهها و درختان پراکنده انجام میشود. آنها تکهمسر هستند و آشیانههای خود را از ساقهها و شاخهها، علوفه و ریشکها ساخته و آن را روی بوتهها یا درختان میسازند و درونش را با علوفه نرم، پر، مو و پشم میپوشانند. معمولاً پنج تا شش و به ندرت چهار تا هفت تخم نیمهبیضی، صاف و صیقلی، آبی کمرنگ، با خالها و خطوط ارغوانی مایل به سیاه یا سیاه به ابعاد 18.9 × 14.2 میلیمتر میگذارند. تفریخ تخمها 12 تا 15 روز طول میکشد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در 13 تا 14 روزگی آشیانه را ترک کرده و در حدود 12 تا 17 روز پس از آن مستقل میشوند.
پراکندگی و فراوانی:
این پرنده تابستانگذرانی معمول در دامنههای جنوبی البرز از استان قزوین به طرف سمنان تا خراسان و مقیم در کوهپایههای زاگرس از استان لرستان و خوزستان تا ارتفاعات استان کرمان است. همچنین گزارشاتی از حضور این پرنده در زمستان از دشت ترکمن صحرا نزدیک تالاب آجیگل در استان گلستان، در میانکاله در استان مازندران، در استانهای سمنان و تهران و همچنین در خراسان و حوزهی سیستان نزدیک زابل به دست آمده است.
وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایتشده جهانی و ملی قرار ندارد.