پلیکان سفید
نام علمی: Pelecanus onocrotalus
نام انگلیسی: White Pelican
ویژگی‌های ظاهری:
پلیکانی پرجثه و سفیدرنگ است که طول بدن آن بین 140 تا 175 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 270 تا 360 سانتیمتر است. نر و ماده این پرنده هم‌شکل هستند و تغییرات فصلی اندکی دارند.
در دورهٔ جوجه‌آوری، پرندهٔ بالغ دارای کیسهٔ گلویی زرد رنگ است و هاله‌های صورتی روی پرهای سفید رنگ بدن و یک کاکل مجعد با پرهای نامنظم در پشت سر دارد. پرهای جلوی پیشانی به شکل «۷» و چشم‌ها قرمز هستند. شاه‌پرهای اولیه و ثانویه سیاه است، بنابراین در زمان پرواز، بال‌ها در نیمهٔ جلویی سفید و در نیمهٔ عقبی سیاه دیده می‌شود. پاها گوشتی‌رنگ هستند.
در پرندهٔ نابالغ، رنگ بدن ابتدا قهوه‌ای است و به تدریج به رنگ سفید چرک می‌گراید، اما هنوز خال‌های قهوه‌ای نامنظمی در سطح بدنش دیده می‌شود.
ویژگی‌های زیستی:
پلیکانی معمولاً پهنه‌های بزرگ آب شیرین و کم‌عمق، به ویژه تالاب‌ها و دلتاهای رودخانه‌های بزرگ، و به مقدار کمتر لاگون‌های شور و لب‌شور، خلیج‌ها و سواحل را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند.
این پرنده اجتماعی است و همیشه به شکل گروهی دیده می‌شود. هنگام پرواز، سر و گردن را روی بدن جمع کرده و با بال‌زدن‌های سنگین و قوی و گاهی با بال‌بازروی‌های کوتاه حرکت می‌کند. باوجود جثهٔ بزرگش، زمان زیادی را در طول روز به پرواز می‌گذراند و اغلب روی جریان‌های هوایی گرم سوار شده و تا چند صد متر اوج می‌گیرد.
پلیکانی فقط از ماهی تغذیه می‌کند و به طور گروهی، با تشکیل نیم‌دایره، دسته‌های ماهی‌ها را به نواحی کم‌عمق هدایت کرده و صید می‌کند.
جوجه‌آوری از اواسط اردیبهشت تا خرداد آغاز می‌شود و در نیزارهای متراکم حاشیهٔ پیکره‌های آبی، جزایر و به ندرت در اراضی فاقد پوشش گیاهی صورت می‌گیرد.
این پرنده تک‌همسر است و آشیانه‌هایش را به صورت توده‌ای حجیم از نی‌ها، ساقه‌ها و شاخه‌های گیاهان می‌سازد.
معمولاً دو، گاهی سه و به ندرت چهار یا پنج تخم بیضی کشیده تا نیمه‌بیضی کشیده می‌گذارد که ابعاد آن‌ها حدود 97.1 × 61.4 میلی‌متر است. تفریخ تخم‌ها 29 تا 30 روز طول می‌کشد.
جوجه‌ها در بدو تولد عریان، ناتوان و وابسته به والدین هستند. والدین برای تأمین غذای جوجه‌ها معمولاً مسافت طولانی حدود 10 تا 50 کیلومتر را روزانه بین مکان آشیانه و مکان صید غذا جابه‌جا می‌شوند.
جوجه‌ها تا حدود 14 روزگی با مقدار کمی از شیرهٔ غذایی پیش‌هضم‌شده تغذیه می‌شوند و پس از آن، به تدریج با ماهی‌هایی تا 500 گرم که از کیسهٔ گلویی به جوجه‌ها تحویل داده می‌شود، تغذیه می‌کنند.
در حدود 20 تا 30 روزگی، جوجه‌ها آشیانه را ترک می‌کنند و با سایر جوجه‌های کلنی، گروه‌های جدیدی تشکیل می‌دهند. در حدود 55 روزگی قادرند به خوبی شنا کنند و ماهی صید کنند و در 65 تا 70 روزگی مستقل می‌شوند.
پراکنش و فراوانی:
پلیکانی در دریاچه‌های ارومیه و تشک جوجه‌آوری می‌کند. همچنین در گذشته به طور محلی در برخی تالاب‌های استان‌های خوزستان و فارس جوجه‌آوری می‌کرده است.
این پرنده زمستان‌گذرانی منظم در تالاب‌های استان‌های خوزستان، فارس و سیستان و بلوچستان دارد. همچنین در زمستان به طور عبوری و به تعداد اندک در سواحل جنوبی دریای خزر دیده می‌شود.
تعداد کمی از افراد غیر جوجه‌آور (به ویژه نابالغ‌ها) ممکن است در طول تابستان در تالاب‌های استان‌های خوزستان و فارس باقی بمانند.
وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایت‌شدهٔ ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
