بلدرچین

نام علمی: Coturnix cotrunix

نام انگلیسی: Common Quail

ویژگی‌های ظاهری:
طول بدن این پرنده بین 16 تا 18 سانتیمتر و گستردگی بال‌ها 32 تا 35 سانتیمتر است. این پرنده ماکیانی کوچک‌جثه با پروبال قهوه‌ای راه‌راه می‌باشد. نر و ماده این پرنده تفاوت دارند و فاقد تغییرات فصلی هستند.

در پرندهٔ نر بالغ، رنگ کلی بدن قهوه‌ای مایل به زرد است که همراه با خال‌ها و لکه‌های قهوه‌ای تیره به شکل نوارهایی روی سر، روتنه و پهلوها دیده می‌شود. زیرتنه نیز قهوه‌ای تا نخودی است که در پهلوها به رنگ بلوطی تغییر می‌کند. همچنین یک لکهٔ سیاه بزرگ در چانه و گلو و نوارهای یکسره یا منقطعی در گونه‌ها دارد.

پرندهٔ ماده تا حدی شبیه به نر است اما کمرنگ‌تر می‌باشد و فاقد لکهٔ سیاه در چانه و گلو و نوارهای سیاه در گونه‌هاست، که بهترین وسیلهٔ تشخیص آن از نر است. پرندهٔ نابالغ شبیه به ماده است، اما پهلوهای آن راه‌راه و فاقد خطوط سیاه در زیر گونه‌ها می‌باشد.

ویژگی‌های زیستی:
این پرنده در علفزارهای باز، استپ‌ها، کشتزارها و زمین‌های باز مسطح و فاقد پوشش درختی و بوته‌ای تا ارتفاع 1000 متر و گاهی بالاتر زیست می‌کند. در زمان مهاجرت، در حاشیهٔ بیابان‌ها، طول سواحل و جزایر کوچک نیز دیده می‌شود. معمولاً به صورت جفت است و بیشتر از آن که دیده شود، صدایش شنیده می‌شود.

هنگام احساس خطر، این پرنده به طور ناگهانی از سطح زمین به پرواز درمی‌آید و با بال‌هایی بلند نسبت به جثهٔ کوچک خود، سریع و مستقیم پرواز می‌کند و بلافاصله در پوشش گیاهی متراکم دیگری در همان نزدیکی فرود می‌آید. این پرنده همه‌چیزخوار است، اما بیشتر از دانه‌ها و بی‌مهره‌ها، به ویژه حشرات تغذیه می‌کند.

جوجه‌آوری این پرنده از اواسط اسفند تا اوایل شهریور در علفزارها، درختزارها و اراضی مزروعی آغاز می‌شود. جفت‌گیری در این پرنده شامل انواع مختلفی مانند تک‌همسر، دو همسر، چند همسر و درهم ریخته است. آشیانه‌های این پرنده حفره‌ای کم‌عمق است که آن را روی زمین می‌سازد و درون آن با الیاف گیاهی نرم می‌پوشاند.

این پرنده معمولاً هفت تا دوازده تخم و گاهی شش تا هجده تخم بیضی یا گلابی‌شکل کوتاه، زرد مایل به سفید یا کرم مایل به زرد با خال‌ها و لکه‌های قهوه‌ای شکلاتی، قهوه‌ای مایل به قرمز یا قهوه‌ای روشن به ابعاد 30.4 × 23 میلی‌متر می‌گذارد. دورهٔ تفریخ تخم‌ها 16 تا 21 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک و توانمند بوده و برای تغذیه مستقل از والدین خود هستند. در 19 روزگی قادر به پرواز می‌شوند، ولی همچنان تا چند روز پس از آن در کنار پرندهٔ ماده باقی می‌مانند.

پراکندگی و فراوانی:
این پرنده در شمال و غرب کشور، رشته‌کوه زاگرس تا مرکز استان فارس و همچنین ارتفاعات استان کرمان و شمال استان سیستان و بلوچستان تابستان‌گذرانی می‌کند. همچنین به تعداد اندک در نواحی جنوبی دریای خزر و استان‌های خوزستان و فارس زمستان‌گذرانی می‌کند.

وضعیت حفاظت:
این پرنده در فهرست پرندگان حمایت‌شدهٔ جهانی و ملی قرار ندارد.