منطقه شکار ممنوع حنا، سمیرم  (Hanna Hunting Prohibited Area)

موقعیت و ویژگی های جغرافیایی

منطقه شکار ممنوع حنا در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهر سمیرم و 8 کیلومتری شمال شهر حنا واقع شده است. این منطقه شامل دریاچه سد مخزنی حنا و کوه‌های جنوبی و جنوب شرقی آن بوده و وسعتی برابر با 18,750 هکتار دارد. مختصات جغرافیایی منطقه بین 51°41'25" تا 51°54'10" طول شرقی و 31°3'30" تا 31°15' عرض شمالی قرار گرفته است. ارتفاع متوسط این منطقه از سطح دریاهای آزاد 2330 متر است. متوسط بارندگی سالانه در منطقه شکار ممنوع حنا ۵۳۸/۵ میلی‌متر است. متوسط دمای سالانه ایستگاه حنا 10/8 درجه سانتی‌گراد بوده که متوسط حداقل دمای سالانه آن 3/6 و متوسط حداکثر دمای سالانه آن 20/02 درجه سانتی‌گراد است. گرم‌ترین ماه سال تیر و سردترین ماه سال دی می‌باشد. اقلیم منطقه براساس روش دومارتن نیمه‌خشک و بر اساس روش آمبروژه نیمه‌خشک سرد است.

نزدیک‌ترین منطقه مسکونی به این ناحیه، روستای اسلام‌آباد (معروف به قلعه مختارخان) می‌باشد.

مرزهای چهارگانه منطقه به شرح زیر تعریف شده است:

• مرز شمالی: از باغ جعفرآباد به سمت شرق، در امتداد جاده آسفالته به حنا و از حنا در امتداد جاده آسفالته به سمت سمیرم تا دوراهی سد مخزنی حنا و سپس در امتداد جاده آسفالته حنا به آباده، تا پل رحیمی.
• مرز شرقی: از پل رحیمی در امتداد جاده آسفالته آباده به سمت جنوب تا دوراهی قلعه مختارخان اسلام‌آباد و از این محل در امتداد همان جاده تا چشمه قبر کیخا و تا محل تلاقی جاده گاز با جاده آباده.
• مرز غربی: از محل تلاقی جاده گاز با جاده ایستگاه تولید بذر در امتداد جاده شوسه چشمه خوی به حنا و سپس به باغ جعفرآباد.
• مرز جنوبی: از محل تلاقی جاده گاز با جاده آسفالته به سمت غرب، پس از عبور از گردنه چه‌زوره، تا محل تلاقی جاده ایستگاه تولید بذر.

سیمای طبیعی

پس از احداث سد حنا در سال ۱۳۷۶ در محل تلاقی دو رودخانه بهمن زاد و رحیمی، تالابی در این منطقه شکل گرفت که نتیجه آن، پوشش علوفه‌ای فراوان در حاشیه‌ها و تجمع انواع پرندگان آبزی و نیمه‌آبزی بود. با توجه به اهمیت زیستی این منطقه و ضرورت حفاظت آن در برابر آلودگی‌ها و تخریب‌های احتمالی، و بر اساس ماده ۶ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست، دریاچه سد حنا و زیستگاه‌های خشکی مجاور آن، به پیشنهاد اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان و تأیید رئیس سازمان، در سال ۱۳۷۸ به منطقه شکار ممنوع تبدیل شد.

اکوسیستم‌های خشکی (کوهستانی):

این اکوسیستم‌ها شامل رشته‌کوه بلند و طویلی به نام رگ حنا است که دارای آبراهه‌های عمیق و پرشیب می‌باشد. ارتفاعات مهم منطقه شامل قله سنگ رستم (2956 متر) و قله نفه (2865 متر) هستند. طول این رشته‌کوه حدود 25 کیلومتر و عرض آن بین 4.5 تا 8 کیلومتر متغیر است. بخش شمالی این رشته‌کوه با طول 17.5 کیلومتر در مرکز منطقه شکار ممنوع حنا قرار دارد.

این رشته کوه آهکی شامل قلل ناپیوسته از جمله کوه آغ داغ در جنوب منطقه با ارتفاع ۳۰۲۰ متر کوه حنا با ارتفاع ۲۹۵۰ متر و کوه دره علی با ارتفاع ۲۹۰۷ متر و دره های عمیق و پرشیب می شود که در دامنه ها شیب ها ملایم تر گشته و در پایین ترین شیب به دریاچه سد و جلگه های حاشیه ای منتهی می گردد. این ارتفاعات نقش مهمی در مسائل هیدرولوژیک منطقه دارند و بعضاً سرچشمه رودخانه های دائمی و فصلی و چشمه های تأمین کننده آب دریاچه سد می باشند. اختلاف ارتفاع این رشته کوه با دشت های مجاور حدود ۳۰۰ تا ۷۰۰ متر است.

این رشته‌کوه از جنس سنگ‌آهک بوده و دارای صخره‌ها و دره‌های عمیق است. دامنه‌های آن از تپه‌ماهورهای کم‌شیب شروع شده و به دریاچه سد حنا و دشت‌های مجاور می‌رسد. ارتفاعات منطقه نقش مهمی در تأمین منابع آبی و هیدرولوژیکی دریاچه دارند. همچنین سرچشمه رودخانه‌های دائمی و فصلی تأمین‌کننده آب سد حنا از این ارتفاعات آغاز می‌شود.

اکوسیستم‌های آبی:

اکوسیستم‌های آبی منطقه شامل دریاچه سد حنا، رودخانه‌های تأمین‌کننده آب دریاچه و چشمه‌های اطراف می‌باشد. دریاچه سد حنا در قسمت شمالی منطقه قرار دارد و با تقویت پوشش گیاهی و ایجاد مناطق تالابی، زیستگاه مناسبی برای گروه‌های مختلف جانوری، از جمله حشرات، ماهیان و به ویژه پرندگان فراهم کرده است. این بخش از منطقه یکی از مهم‌ترین مناطق زمستان‌گذرانی پرندگان آبزی و نیمه‌آبزی در استان محسوب می‌شود. دریاچه حنا مساحتی حدود ۴۵۰ تا ۷۰۰ هکتار از منطقه شکارممنوع را بر اساس تصاویر ماهواره‌ای سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ در دوره اجرای طرح به خود اختصاص داده است. عمق دریاچه از ۳۰ سانتی‌متر در شمال شروع و به ۲۷ متر در پشت دیواره سد می‌رسد. عمق متوسط دریاچه ۵ تا ۷ متر برآورد شده است. به علت واقع شدن دریاچه در منطقه‌ای کوهستانی با شرایط اقلیمی سرد، دمای آب دریاچه بین ۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد متغیر است و در برخی سال‌ها در فصل زمستان، آب دریاچه به مدت کوتاهی یخ می‌زند.

دریاچه سد حنا و زیستگاه‌های تالابی حاشیه آن، مهم‌ترین زیستگاه آبی منطقه محسوب می‌شوند که با تأمین گونه‌های طعمه مانند انواع ماهیان و بی‌مهرگان، زیستگاه پستاندارانی از جمله شنگ معمولی و ول آبزی است. از خزندگان و دوزیستان شاخص این بخش منطقه می‌توان به لاک‌پشت برکه‌ای، مار آبی و قورباغه اشاره کرد.

از رودخانه‌های مهم منطقه و تأمین‌کننده آب دریاچه سد حنا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رودخانه حنا: این رودخانه یکی از شاخه‌های مهم رودخانه سمیرم است که در محل رودآباد به رودخانه ماربر می‌پیوندد و پس از طی مسافت ۳۵ کیلومتر در شمال منطقه کهکیلویه، به رودخانه خرسان وارد می‌شود.
• رودخانه رحیمی: از ارتفاعات شمالی منطقه سرچشمه می‌گیرد و پس از الحاق آب چندین چشمه در محل مرغزار چشمه بید به رودخانه چاه تل، که از تالاب جرکان سرچشمه می‌گیرد، می‌پیوندد و در نهایت به صورت یک رودخانه از شمال وارد سد مخزنی حنا می‌شود.
• رودخانه شش بلوکی: این رودخانه از ارتفاعات شش بلوکی و قبر کیخا در شمال و شمال شرقی دریاچه سرچشمه می‌گیرد و پس از گذشتن از قلعه مختارخان، به دریاچه می‌ریزد.
• رودخانه بهمن‌زاد: این رودخانه از جنوب شرق به شمال غرب در جریان است. رودخانه بهمن‌زاد از ارتفاعات بیشه‌کوه پلنگی سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسافتی حدود ۲۰ کیلومتر، به دریاچه حنا وارد می‌شود.

چشمه‌ها عمدتاً از ارتفاعات آهکی غرب منطقه منشأ می‌گیرند و از مهم‌ترین آنها که در دامنه شرقی و غربی رشته‌کوه حنا قرار دارند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: چشمه بید بلند، چشمه غلات، چشمه عماد، چشمه ون، چشمه خلیل سلطان، چشمه حیدربیگ، چشمه کیخا، چشمه دره بید، چشمه بال تنگی، چشمه محمدیار، چشمه گل سرخک، چشمه مغولک، چشمه چاه آقا، چشمه حاج فوج، چشمه معین، چشمه پوزوره، چشمه گردنه زاغ و چشمه گویزک. چشمه‌های متعدد در منطقه علاوه بر ایجاد زیستگاه‌های خاص در حواشی خود، به عنوان منابع تأمین‌کننده آب مورد نیاز حیات‌وحش نیز محسوب می‌شوند. بسیاری از این چشمه‌ها توسط مردم محلی، بازدیدکنندگان طبیعت و یا دام‌های عشایر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

راه‌های دسترسی

برای رسیدن به دریاچه حنا و مناطق کوهستانی اطراف آن دو مسیر اصلی وجود دارد:

1. جاده سمیرم به حنا:

   این جاده شوسه به طول 35 کیلومتر از جنوب شهر سمیرم به سمت شهر حنا منشعب می‌شود. مسیر اصلی دریاچه در کیلومتر 30 این جاده به سمت شرق جدا شده و پس از یک کیلومتر به دریاچه می‌رسد. این مسیر سپس به شهرستان آباده ادامه پیدا می‌کند.

2. جاده سمیرم ـ اسلام‌آباد:

   این جاده از شمال منطقه عبور کرده و شهر حنا را به روستای اسلام‌آباد متصل می‌کند.

پوشش گیاهی

پوشش گیاهی منطقه به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، ارتفاع زیاد و اقلیم خنک و مرطوب، بسیار متنوع است. 42.3% از حوضه آبریز رودخانه حنا را مراتع تشکیل می‌دهند. 31.4% از اراضی منطقه زمین‌های شخم‌خورده قدیمی و دیم‌زارهایی هستند که قابلیت احیا دارند. حدود 21% از اراضی منطقه سنگلاخی و صخره‌ای هستند.

وضعیت مراتع منطقه به این صورت است:

• 29% مراتع با وضعیت متوسط
• 66% مراتع با وضعیت فقیر
• 5% مراتع با وضعیت بسیار فقیر

بر اساس این مطالعات انجام شده، در منطقه ۳۰۷ گونه گیاهی متعلق به ۲۰۹ جنس و ۵۱ تیــره گیاهی شناخته شده است. خانواده Asteraceae با تعداد ۳۳ جنس و ۵۲ گونه، بیشترین تعداد گونه‌ها را داراست.

از نظر شکل زیستی، گونه‌ها به ترتیب به این شکل در منطقه می‌رویند:

• ۵۰/۵ درصد گونه‌های همی‌کریپتوفیت،
• ۲۳/۱ درصد تروفیت،
• ۱۱/۴ درصد گونه‌های کامفیت،
• ۶/۸ درصد گونه‌های فانروفیت،
• ۸/۱ درصد گونه‌های ژئوفیت.

درصد بالای گونه‌های همی‌کریپتوفیت و کامفیت نشان‌دهنده سازگاری گونه‌های چندساله به شرایط آب و هوایی و خاکی منطقه است.

در منطقه شکار ممنوع حنا، ۷۶ گونه گیاهی دارویی و صنعتی متعلق به ۶۷ جنس و ۲۹ خانواده وجود دارد. در فهرست خانواده‌ها، Asteraceae و Lamiaceae هرکدام با ۱۳ و ۱۲ گونه، بیشترین تعداد گونه‌های دارویی را به خود اختصاص داده‌اند.

در این منطقه، ۴۱ گونه آسیب‌پذیر و "در معرض انقراض" وجود دارد که از این تعداد:

• ۲۸ گونه در فهرست "در خطر کمتر" (Lower Risk) قرار دارند،
• ۹ گونه در فهرست "گیاهان آسیب‌پذیر" (Vulnerable) هستند،
• ۴ گونه از آنها در فهرست "کمبود اطلاعات" (Data Deficient) قرار می‌گیرند.

حیات وحش جانوری

منطقه شکار ممنوع حنا با تنوع زیستی غنی خود، میزبان گروه‌های مختلفی از حیوانات وحشی است که در آن، گونه‌های مختلف پستانداران، پرندگان، خزندگان و ماهیان در محیط‌های گوناگون جغرافیایی و زیستی زندگی می‌کنند. این منطقه به‌ویژه برای پژوهشگران و دوستداران حیات‌وحش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و به دلیل ویژگی‌های خاص خود، بسیاری از گونه‌های بومی و نادر در آن یافت می‌شوند.

پستانداران: در بخش‌های مختلف منطقه حنا، گروه‌های متنوعی از پستانداران حضور دارند که بسته به نوع زیستگاه‌های مختلف، به طبقات مختلف تقسیم می‌شوند:

• در ارتفاعات منطقه، گونه‌هایی مانند کل و بز زندگی می‌کنند که به‌دلیل توانایی در زندگی در شرایط دشوار کوهستانی، از مهم‌ترین گونه‌های زیست‌محیطی منطقه به شمار می‌روند.
• در کوهپایه‌ها، گونه‌های مختلفی از پستانداران در این ناحیه زندگی می‌کنند که به‌ویژه در پایین‌تر از ارتفاعات کوهستانی یافت می‌شوند. این گونه‌ها شامل قوچ و میش وحشی (Ovis orientalis)، گرگ (Canis lupus)، کفتار (Hyaena hyaena)، شغال (Canis aureus)، روباه (Vulpes vulpes) و سمور (Martes foina) هستند. این گونه‌ها در اکوسیستم‌های مختلف منطقه نقش مهمی در کنترل جمعیت سایر گونه‌ها و حفظ تعادل اکولوژیکی ایفا می‌کنند.

پرندگان: پرندگان این منطقه را می‌توان در سه گروه آبزی، کنارآبزی و خشکی‌زی تقسیم‌بندی کرد:

۱. پرندگان آبزی: این گروه شامل گونه‌هایی از تیره‌های کشیمیان، مرغابیان، حواصیلیان، باکلانیان، پلیکانیان، فلامینگویان، اکراسیان و کفچه‌نوکیان می‌شود.

۲. پرندگان کنارآبزی: در این گروه گونه‌هایی از تیره‌های پلوهی‌ها، نوک‌خنجریان، درناها، سلیمیان، آبچلیکیان و کاکائیان مشاهده می‌شوند.

۳. پرندگان خشکی‌زی: بر اساس اطلاعات موجود و بررسی‌های انجام‌شده، گونه‌هایی از تیره‌های باقرقره‌ها، بیان‌چلچله‌ها، کبوتران، جغدیان، دم‌جنبانکیان، سنگ‌چشمیان، دارکوبیان، کلاغیان، ساریان، سبزقبایان، زنبورخواریان، ماکیانیان، قوشیان، شاهینیان، چکاوکیان و کرکسیان در منطقه مشاهده شده‌اند.

خزندگان: در منطقه حنا، گونه‌های مختلف خزندگان به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک یافت می‌شوند. این گونه‌ها شامل لاک‌پشت مهمیزدار غربی، مار پلنگی، افعی شاخدار، مار چلیپر، کورمار و انواع مارمولک‌ها هستند. خزندگان این منطقه نقش عمده‌ای در کنترل جمعیت حشرات و دیگر موجودات کوچک دارند.

ماهی‌ها: این منطقه از نظر گونه‌های ماهی نیز از تنوع قابل توجهی برخوردار است:

• ماهی‌های بومی: در دریاچه سد حنا گونه‌های بومی ماهی مانند Capaeta oculeata، Capaeta damascino، Chondrostoma regium و Barbus laganarum زندگی می‌کنند. این گونه‌ها بخشی از اکوسیستم آبی منطقه هستند و به حفظ تعادل زیست‌محیطی درون آب‌ها کمک می‌کنند.
• ماهی‌های پرورشی: علاوه بر ماهیان بومی، قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) به‌عنوان گونه‌ای پرورشی در منطقه دریاچه حنا مورد توجه قرار دارد.

ویژگی‌های عمومی سد و دریاچه حنا

سد خاکی حنا یکی از پروژه‌های مهم مهندسی آب در منطقه است که به‌منظور ذخیره آب و تأمین نیازهای کشاورزی، شرب و محیط زیست احداث گردیده است. این سد در سال 1373 به بهره‌برداری رسید و با ویژگی‌های خاص خود، تأثیرات زیادی بر مدیریت منابع آبی و اکوسیستم‌های اطراف آن داشته است.

1. ساختار و ابعاد سد: سد حنا به‌عنوان یک سد خاکی طراحی و ساخته شده است. این نوع سدها با استفاده از خاک و مصالح محلی ساخته می‌شوند و در مناطقی که منابع سنگی به‌وفور یافت نمی‌شود، گزینه مناسبی برای ذخیره‌سازی آب محسوب می‌شوند. طول تاج سد حنا 245 متر است که نشان‌دهنده اندازه بزرگ این سازه است. ارتفاع سد نیز به 35 متر می‌رسد که برای ذخیره مقدار زیادی آب در منطقه‌ای با شرایط جغرافیایی خاص کافی به نظر می‌آید.
2. ظرفیت ذخیره آب: این سد با هدف ذخیره آب برای مصارف مختلف نظیر کشاورزی، شرب و تأمین نیازهای زیست‌محیطی ساخته شده است. ظرفیت ذخیره آب سد حنا 50 میلیون متر مکعب است که حجم قابل توجهی از آب را در خود جای می‌دهد. این میزان ذخیره‌سازی آب می‌تواند به تأمین نیازهای کشاورزی در فصول خشک کمک کرده و همچنین موجب حفظ اکوسیستم‌های آبی و ایجاد شرایط مساعد برای زندگی جانوران و پرندگان آبزی در اطراف دریاچه شود.
3. مساحت دریاچه: مساحت دریاچه سد حنا بسته به میزان بارندگی و فصول مختلف سال متغیر است. در ماه‌های مهر، مساحت دریاچه به حدود 520 هکتار می‌رسد، در حالی که در اسفندماه این مساحت به حدود 890 هکتار افزایش می‌یابد. این تغییرات فصلی به‌ویژه در فصول بارانی که حجم آب‌های جاری به دریاچه اضافه می‌شود، افزایش می‌یابد. این تغییرات فصلی باعث می‌شود که زیستگاه‌های آبی دریاچه به‌طور پویا و در پاسخ به شرایط اقلیمی متغیر، برای گونه‌های مختلف پرندگان و دیگر موجودات آبزی فراهم شوند.
4. عمق دریاچه: عمق دریاچه سد حنا از 2 متر در مناطق کم‌عمق تا 30 متر در نقاط عمیق‌تر متغیر است. این تنوع عمق موجب ایجاد زیستگاه‌های متنوع برای گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری می‌شود و همچنین می‌تواند تأثیرات زیادی در نحوه استفاده از آب سد داشته باشد. عمق بیشتر دریاچه در برخی مناطق باعث ایجاد شرایط مناسب‌تری برای ذخیره آب در فصول بارانی و بهبود کیفیت آب در فصول گرم می‌شود.

اهمیت و ویژگی‌های دریاچه سد حنا

ایجاد دریاچه حنا تأثیرات زیست‌محیطی و اقتصادی قابل توجهی داشته است. این منطقه زیستگاه مناسبی برای پرندگان مهاجر، حشرات و جانوران مختلف است. همچنین تنوع زیستی منطقه (Biodiversity) را تقویت کرده و به یک مقصد اکوتوریسم تبدیل شده است.

نقش اکولوژیکی سد حنا

سد حنا به‌عنوان یک سد خاکی با ویژگی‌های منحصر به فرد، تأثیرات قابل توجهی بر اکوسیستم منطقه و محیط‌زیست پیرامونی خود دارد. این تأثیرات به‌ویژه در زمینه‌های مختلف زیست‌محیطی و اکولوژیکی قابل توجه است. به‌طور کلی، سد حنا نقش‌های متعددی در حفظ و بهبود تنوع زیستی، مدیریت منابع آبی، و توازن اکوسیستم‌های آبی و خشکی ایفا می‌کند. در ادامه به تحلیل دقیق‌تر نقش اکولوژیکی سد حنا خواهیم پرداخت.

1-حفظ و توسعه زیستگاه‌های آبی:

سد حنا به‌ویژه به‌عنوان یک منبع آب شیرین در منطقه، محیط‌زیست آبی و خشکی اطراف خود را تحت تأثیر قرار داده است. دریاچه حاصل از سد، زیستگاه مناسبی برای بسیاری از گونه‌های آبی و پرندگان مهاجر به‌شمار می‌رود. آب دریاچه به‌طور مستقیم بر ویژگی‌های اکوسیستم آبی تأثیر می‌گذارد و شرایط مناسبی برای زندگی انواع ماهیان، آبزیان و پرندگان آبزی نظیر فلامینگو، اردک‌ها و انواع کاکایی‌ها فراهم می‌کند. این پرندگان در فصول مختلف سال به‌ویژه در زمان مهاجرت، از این دریاچه به‌عنوان پناهگاهی برای استراحت و تغذیه استفاده می‌کنند.

2-تنوع زیستی و پشتیبانی از پرندگان آبزی و خشکی‌زی:

دریاچه سد حنا با تأمین منابع آبی مناسب، محیطی ایده‌آل برای سکونت پرندگان آبزی، انواع ماهیان و دیگر گونه‌های جانوری است. به‌ویژه در فصول سرد سال، دریاچه شاهد حضور پرندگان مهاجری همچون فلامینگو، اردک‌ها، چنگرها و غازها است که از این محیط برای استراحت و تغذیه استفاده می‌کنند. به‌علاوه، در اطراف دریاچه، مناطق خشکی‌زی نیز میزبان پرندگانی نظیر کبک‌ها، تیهوها و بلدرچین‌ها هستند. این تنوع زیستی کمک می‌کند تا اکوسیستم منطقه از پایداری بالاتری برخوردار باشد و همزیستی انواع گونه‌ها به‌طور بهینه حفظ شود.

3 -کنترل سیلاب و تأمین منابع آبی در فصول خشک:

یکی از مهم‌ترین نقش‌های اکولوژیکی سد حنا، مدیریت منابع آبی و کنترل سیلاب‌ها است. این سد با ذخیره آب در فصول بارانی و تأمین آب مورد نیاز در فصول خشک، نقش مهمی در تأمین منابع آبی برای کشاورزی، شرب و صنعت ایفا می‌کند. با ذخیره‌سازی آب در سد، به‌ویژه در فصل‌های بارانی، می‌توان از ایجاد سیلاب‌های مضر جلوگیری کرد و منابع آبی به‌طور بهینه استفاده می‌شوند. این ویژگی نه‌تنها برای انسان‌ها بلکه برای جانوران و گیاهان منطقه نیز حیاتی است، زیرا در فصول کم‌آبی، آب ذخیره‌شده در سد می‌تواند برای حفظ حیات گیاهان و جانوران استفاده شود.

4 -تقویت چرخه‌ غذایی و تنوع اکولوژیکی:

سد حنا با ایجاد دریاچه و آبراه‌های مختلف، محیط‌های مختلفی برای زیست موجودات مختلف فراهم می‌آورد. این زیستگاه‌ها موجب افزایش تنوع غذایی در اکوسیستم منطقه می‌شوند. از آنجا که دریاچه میزبان گونه‌های مختلف ماهیان، گیاهان آبی و آبزیان کوچک است، این موجودات می‌توانند به‌عنوان غذا برای دیگر گونه‌های جانوری نظیر پرندگان، خزندگان و پستانداران عمل کنند. به‌علاوه، پرندگان مهاجر و بومی که در اطراف دریاچه سکونت دارند، می‌توانند به‌عنوان شکارچیان یا گرده‌افشان‌ها در چرخه غذایی منطقه تأثیرگذار باشند.

5 -حفظ اکوسیستم‌های نیمه‌خشک و مناطق اطراف سد:

سد حنا با ایجاد منابع آبی جدید، به حفظ و احیای مناطق نیمه‌خشک و اطراف آن کمک کرده است. با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، که ممکن است دچار کمبود منابع آبی باشد، ایجاد دریاچه و ذخیره‌سازی آب می‌تواند به تعادل اکوسیستم‌های اطراف کمک کند. به‌ویژه در فصول گرم و خشک، وجود دریاچه حنا می‌تواند رطوبت لازم برای پوشش گیاهی منطقه را تأمین کند و از تخریب خاک و کاهش تنوع زیستی جلوگیری نماید.

6 - حفظ کیفیت آب و کنترل آلودگی:

وجود دریاچه سد حنا به‌عنوان یک منبع آب طبیعی، می‌تواند به حفظ کیفیت آب در منطقه کمک کند. گیاهان آبی و موجودات زیستی که در دریاچه زندگی می‌کنند، در تصفیه طبیعی آب نقش دارند و از ورود آلاینده‌ها به اکوسیستم‌های آبی جلوگیری می‌کنند. این فرآیندها موجب حفظ کیفیت آب دریاچه و جلوگیری از آلودگی‌های احتمالی می‌شود.

7- نقش در اقتصاد و اکوتوریسم:

دریاچه سد حنا به‌عنوان یک مقصد اکوتوریسم در منطقه تبدیل شده است. با توجه به تنوع زیستی بالای این منطقه و حضور گونه‌های مختلف پرندگان و جانوران، این دریاچه مکان مناسبی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی، عکاسی حیات وحش، و مشاهده پرندگان است. بازدید از این منطقه می‌تواند به رشد صنعت اکوتوریسم در منطقه کمک کند و در نهایت موجب تقویت اقتصاد محلی شود. بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی برای مشاهده پرندگان مهاجر و تجربه زندگی در دل طبیعت به این منطقه سفر می‌کنند.

علاوه بر این، سد حنا به‌عنوان یک منبع آبی مهم برای کشاورزی و تأمین آب شرب، نقش اقتصادی قابل توجهی ایفا می‌کند. این سد از طریق ذخیره‌سازی آب در فصول بارانی، شرایط مناسبی برای کشاورزی در اطراف آن فراهم می‌آورد و همچنین به تأمین نیازهای آب شرب برای جوامع محلی کمک می‌کند.

7- حفاظت از پرندگان از طریق پرنده‌نگری

پرنده‌نگری به‌عنوان یک فعالیت پایدار و دوستدار محیط زیست، به‌طور مستقیم به حفاظت از گونه‌های پرندگان کمک می‌کند:

• این فعالیت علاقه‌مندان به طبیعت را به اهمیت پرندگان و زیستگاه آن‌ها آگاه می‌کند.
• داده‌های حاصل از مشاهده و ثبت گونه‌های پرندگان توسط پرنده‌نگرها می‌تواند به پژوهش‌های علمی و مدیریت اکولوژیکی کمک کند.