اشیاء فرهنگی موزه

اشیاء فرهنگی موزه (45)

سیرکو

دی 27, 781 نوشته شده توسط سمیرمی

 هاون چوبی بود برای له کردن کشک و سیر از آن استفاده می شده است.

 

خیش

دی 27, 781 نوشته شده توسط سمیرمی

خیش که اجزاء تشکیل دهنده آن عبارت بود از:

دارخیش: قسمتی از خیش است که اجزاء خیش به آن متصل است. طول آن 3 متر و قطر آن 15 سانتی متر بوده است. سر دار خیش از یک طرف به یوغ و از سر دیگر به اجزا خیش متصل بود.

مشته: محلی است که خیش زن، خیش را در دست می گرفت و آن را کنترل می کرد. جنس آن از چوب جر بید و طول آن 1 متر بود.

بیشه: جنس آن از چوب محکم (بن) بوده و پلستر را به دار خیش وصل می کرده، تعداد آنها دو عدد بوده است.

پشته: جنس آن از چوبی محکم مانند گردو بود و بیشه ها را به هم متصل می کرد.

پلستر: ماده تشکیل دهنده آن از چوب محکم بود و گاوآهن بر روی آن بسته می شد تا به سادگی در زمین فرو رود.

ورک: ورک از چوب زردآلو درست می شد و بیشه را به پلستر وصل می کرد. طول آن تقریبا 3 سانتی متر و تعداد آن یک عدد بود.

یو (yo): جنس آن از چوب نرم مانند بید بود و آن را به گردن گاو قرار می دادند.

سمکه: جنس تشکیل دهنده آن چوب محکم مانند ارژن بود. کار آنها این بود که از حرکت گردن گاو به چپ و راست جلوگیری کنند. تعداد آنها چهار عدد بوده است.

جر: طنابی از جنس پوست گوساله بوده که "یو" را به خیش متصل می کرده است.

همه کش: همه کش را از چوب محکم می ساختند و دارخیش را به "جر" و "یو" متصل می کرده است.

گورون (gorun): چوبی بوده به طول 5/1 متر و قطر 2 سانتی متر و جنس آن از چوب محکمی بوده و سر آن میخ نوک تیزی قرار داشته و برای سک زدن به گاو و راندن آن به جلو به کار می رفته است.

برجن (bargen)

دی 27, 781 نوشته شده توسط سمیرمی

برجن ماشین ساده ای بود که برای خرمن کوبیدن از آن استفاده می شد. این وسیله را به یک جفت گاو یا خر یا اسب می بستند و برای هدایت آن بچه ای روی آن می نشست و با حرکت آن به طور دایره وار، خرمن کوبیده می شد و زارع توسط دو دم فلزی یا چوبی، بافه را زیر و رو می کرد یا به اصطلاح عامه، پر خرمن را می انداخت.

اجزای تشکیل دهنده برجن

  1. تخته چوبی که جفت آن از چوب وول (vol) (کاج وحشی) بود و بچه ای بر روی آن می نشست تا برجن را براند. طول آن تقریبا یک متر و عرض آن 30 سانتی متر و ضخامت آن 5 سانتی متر بود.
  2. توپه (tuppeh): استوانه ای چوبی بود از جنس چوب درخت زردآلو به طول 70 سانتی متر و به قطر 10 سانتی متر که به دور آن حلقه ای آهنی به نام توه (tove) بسته شده بود و تعداد توپه در هر برجن 3 عدد و فاصله بین دو توپه تقریبا 30 سانتی متر بود. توپه وسط دارای 5 توه بود.
  3. اردال: چوب خمیده ای بود به طول تقریبی 5/1 متر که توپه ها به آن متصل می شدند. هر برجن دارای دو اردال بود.
  4. ورک: چوبی بود به طول 50 سانتی متر که اردال را به تخته وصل می کرد و تعداد آنها 4 عدد بود. فاصله هر دو ورک از هم 12 سانتی متر بود.
  5. بیشه (beise): دو چوب به طول 80 سانتی متر بود که به اردال ها وصل می شد تا برجن از استحکام قابل توجهی برخوردار باشد.
  6. یو (yo): چوبی از جنس درخت بید بود به طول 20/1 متر که 4 چوب کوچک تر به نام سمکه که طول هرکدام 50 سانتی متر و از جنس چوب ارژن بود، به فاصله 25 سانتی متر از یکدیگر به آن وصل می شد. اینن یو بر گردن خر می افتاد و کار سمکه ها این بود که یوغ را به طور صحیح بر گرده خر نگه دارد.
  7. قول: دو نمد به طول 1 متر و به عرض 30 سانتی متر بود که خوشه هایی از گندم یا جو در داخل آن می گذاشتند و آن را لوله کرده و به گردن خر می بستند تا یوغ را بر سر گرده خر نگهدارد.
صفحه4 از4