اشیاء فرهنگی موزه (45)
این ترازو هم شبیه ترازوی کفه سبدی و دارای دو کفه فلزی دایرهای شکل و کمی گود بود با این تفاوت که بندهای آن زنجیری بودند. از این ترازوها برای وزن کردن قند، شکر و ... تا حدود یک مَن یا ۶ کیلو استفاده میشد.
این ترازو شامل دو کفه سبدی شکل بود که هر کدام از کفهها با سه طناب پنبهای نسبتا ضخیم به قلابهای دو طرف یک چوب خراطی شده مخصوص بسته میشدند و در وسط (مرکز ثقل) چوب یک سوراخی نسبتا گشاد تعبیه شده بود که یک نخ پنبهای نسبتا ضخیم از قسمت پایین ترازو به بالا برده شده بود که به آن بندِ ترازو میگفتند. در موقع وزن کردن این بند را با دست گرفته و بلند میکردند به طوری که دو کفه هم سطح هم قرار گیرد و سپس وزن جسم خوانده میشد. با این نوع ترازو معمولا تا ۲ تا ۳ مَن میشد وزن کرد و چیزی به نام حداقل و حد اکثر وزن وجود نداشت.
دوک ها اولین ابزار و وسیله برای نخ ریسی در سراسر دنیا بودند. جنس این وسیله از چوب یا فلز بود. در زمان کهن با استفاده از این وسیله، الیاف تبدیل به نخ می شدند. مهم ترین و اصلی ترین وظیفه ی دوک این است با استفاده از آن می توان پشم و موی حیوانات را به نخ تبدیل کرد. نحوه ی عملکرد دوک نخ ریسی برای این کار به این صورت است که پشم یا مو یا ابریشم را می کشند و سپس، تاب می دهند.
در قدیم قبل از اختراع دستگاه های ریسندگی به وسیله این چرخ پنبه های حلاجی شده را که توسط کمان حلاجی بصورت حلاجی شده در می آمد، را به نخ تبدیل می کردند که نخ آن در بافت گلیم و تولید طناب و .... استفاده می شده و اکثرا این کار توسط خانم ها صورت می گرفته.
هنگام درو گندم این ابزار را در انگشتان خود می گذاشتند تا هنگام چیدن گندم با داس هم دستشان زخم نشود هم بتوانند قیده (دسته) گندم بیشتری را در دست جا بدهند.
ابزاری آهنین و نوکتیز شبیه جوالدوز اما ضخیمتر از آن با دستهای چوبی است که کفّاشان از آن برای سوراخ کردن چرم و دوختودوز کفش استفاده میکنند. کفشگران به وسیله درفش در چرم سوراخ ایجاد میکنند یا سوراخهای موجود را بازتر میکنند تا سپس از آن نخ و سوزن بگذرانند.
وسیلهای برای حمل علوفه و ... که همانند گونی میباشد.
وسیله برای درو کردن و چیدن گندم و یونجه
وسیله ای که در 5 انگشت خود می کردند که موقع درو گندم با داس دستانشان زخم نشود.
بیشتر...
وسیله ای است که با آن پای خلافکاران را می بستند تا فرار نکنند. همان دستبندهای امروزی که به جای دست پا را با آن می بستند.
ساعت زنگ دار رومیزی نوستالژی، دارای بدنه ای فلزی و طراحی بسیار زیبا و متفاوت است. این ساعت دارای آلارم است و در گذشته برای بیدار شدن از خواب در ساعت مشخص تنظیم می شده است.
در ادبیات کهنسال ما واژه آینه بسیار به کار برده شده، همهجا آینه نماینده صفا، پاکی، بیریایی، راستی و راستگویی است. دلهای پاک و ضمیرهای روشن به آینه شبیه شدهاند.
به عکس هرگاه خواستهاند از دلهای پرکینه و مغزهای نادرست و کج فکر سخن به میان آورند، آنها را به آینه زنگ خورده تشبیه کردهاند. بد نیست بر آنچه گفته شد شواهدی بیاوریم.
سعدی شیرین سخن، سخت دلتنگ از کم ارجی خود نزد یار مینالد و میگوید:
بخت آینه ندارم که در او مینگری خاک بازار نیرزم که بر او میگذری
آینه اغلب در شعر شعرا نماینده راستگویی است و آنچه در برابر او قرار میگیرد، همان را نشان میدهد نه زشتتر و نه زیباتر:
تا چه شکلی تو در آینه همان خواهی دید شاهد آینه تست، ار نظر هوش کنی
چنانکه گفتیم آینهای که همیشه مظهر پاکی و صفا است و چون زنگار گرفت نشانه تیرگی و آنگاه به دلهای خالی از مهر و صفا مانند میشود. چه همانگونه که آینه زنگ خورده نمیتواند جلوهگاه جمال باشد، دل خالی از صفا نمیتواند آینه حقیقت و تجلی نور خدایی شود. سعدی چه خوش میگوید:
دل آینه صورت غیبست ولیکن شرطست که بر آینه زنگار نباشد
بیگمان از آن روزگار که بشر پا به عرصه وجود گذاشت، احتیاج به آینه را حس کرد. این احتیاج روزبهروز فزونی گرفت و برای رفع این نیاز بشر اولیه از آینهای که طبیعتدر اختیار او گذاشته بود، یعنی آب استفاده کرد. باید دانست که همین آب بشر را به شناختن آینه رهنمون شد و به داشتن آن حریص ساخت.
اگر به نظر بیاوریم که انسانهای اولیه برای نوشیدن آب ناچار بودند به داخل نهر یا حوضچههای طبیعی خم شوند، درمییابیم که از کجا بشر به خاصیت انعکاس تصویر پیبرد و به داشتن وسیلهای که بتواند صورت خود را بهراحتی در آن ببیند علاقهمند شد. این آرزوی بشر زمانی که فلزات کشف شدند، جامه عمل پوشید. کشف فلزات بهخصوص مس سبب شد که اولین آینه همراه با سایر ابزار فلزی به دست بشر ساخته شود. بنابراین باید گفت بشر عصر مس مخترع آینه بوده است. در ایران قدیمیترین آینه از حفریات سیلک (نزدیک کاشان) به دست آمده. این آینهها عبارتاند از صفحات مدوری از مس که اطراف آن اندکی برآمده ساخته شده و فاقد دستهاند. به این ترتیب از حدود هزاره چهارم قبل از میلاد ساختن آینه در ایران آغاز شده است.
ساعت زنگ دار رومیزی نوستالژی، دارای بدنه ای فلزی و طراحی بسیار زیبا و متفاوت است. این ساعت دارای آلارم است و در گذشته برای بیدار شدن از خواب در ساعت مشخص تنظیم می شده است.