سمیرم قصبه ای است نزدیک به قُمشه که سام ابن اِرم نوح در آن ساکن بوده و سام آرام نام داشته و سمیرم مخفف آن است.

این چند سطر کوتاه ابتدای نوشتار، انتخاب شده از مقدمه کتابی است که ۵۵۰ صفحه دارد و در آن از تاریخ، مردان نامی و سفر پادشاهان تا کشاورزی، عشایر، بازی های محلی، سیب و فرهنگ مردمان این دیار سابق استان فارس و قرار گرفته در پهنه امروز استان اصفهان، به کتابت در آمده است.

هر چند نام و عنوان کتاب، بیشتر موضوع سیب، کشاورزی و باغ‌داری را به ذهن متبادر می کند اما ذیل همین عنوان تاریخ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی شهرستان سمیرم درج شده که البته با مطالعه آن از اقتصاد و هنر نیز سخنان و نوشته هایی چند به میان آمده است.

نویسنده این کتاب، امرالله (بیت الله) قاسمی از آموزگاران سمیرمی است که سال‌ها در این دیار و روستاها و آبادی های متعدد و پراکنده آن، موی سپید کرده و محصل درس داده است.

او در این مجموعه تک جلدی تلاش دارد، با ورودی هرچند کوتاه در مسائل مختلفی که ذیل عنوان کتابش درج شده بود، گریزی به آنها بزند و حتی با پرداختن به برخی موارد همچون آمارها، جدول ها و نمودارهای مقایسه ای جمعیتی، علاوه بر تاریخ به جغرافیا هم اشاره کند.

عمده حجم کتاب مربوط به فرهنگ، رسوم و آداب محلی است؛ از فرهنگ خود شهر سمیرم تا عشایر و روستاهایی که یکی در میان، ترک زبان یا لُر زبان هستند و امروز هر کدام با دیگری در آمیخته اند و خطه‌ای چند قومیتی و چند فرهنگی در کنار هم را شکل داده اند.

نویسنده کتاب "شکرالله امینی سمیرمی" است و آن را با همکاری اداره ورزش و جوانان سمیرم به نگارش در آورده و نوشتارش را به پیشکسوتان و عزیزانی که عمری را در راه اعتلای ورزش کوشیده‌اند و می‌کوشند، تقدیم کرده است.

"سید محمدرضا فلسفی"، رییس اداره ورزش و جوانان سمیرم در پیش درآمد این مجموعه نوشته است: بازی‌های بومی و محلی را می‌توان به مثابه میراثی ملی و منطقه‌ای پاس داشت تا در گذر ایام بیش از این غبار فراموشی بر چهره آنها ننشیند.

چند بیتی از عمر خیّام در قسمت درآمد کتاب درباره لعبتکان و فلک و بساط بازی از آموزگار و روزنامه نگار سمیرمی «علی افشاری»، منتشر شده و در ادامه آمده است: بازی‌های محلی باعث خارج کردن نیروی اضافی بدن می‌شود و بارزترین پنجره‌ای است که در آستانه آن می‌توان دنیا را به تماشا نشست و از ورای حرکت‌های هیجان انگیز و پرطراوت کودکانه، زوایای پنهان فرهنگ و پسندهای رفتاری هر قوم را مورد شناسایی قرار داد.

بچه ها در بازی‌های محلی خود را می‌شناسند و با دوستان خود صمیمی می‌شوند و آداب اجتماعی را در می‌یابند.

افسوس که آن همه بازی‌های رویایی، شاد و زیبا رخت بر بسته و به جای آن بازی‌های دیجیتالی حاکم شده‌اند. بازی‌هایی که بچه‌ها از قدرت اندیشه و احساس خود کمتر استفاده می‌کنند و با خلاقیت و احساس بیگانه اند و رفاقت و رقابت دسته جمعی در آن ها جایی ندارد.

انواع بازی شامل یک به یک، یک به چند و گروه به گروه هستند و وَر زدن، تر یا خشک، شیر یا خط و کیلان میلان در بازی ها متداول است. اصطلاحاتی همچون جِرزنی، سوختن، زوکشی و تودلی هم از جمله واژگان متداول و کاربردی در بازی‌های بومی سمیرم هستند.

نویسنده درباره چالش‌های پیش روی این بازی ها معتقد است: بررسی ها نشان می دهند به جز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما، بقیه دستگاه های ورزشی و فرهنگی کمتر و یا اصلاً به این مهم نپرداخته‌اند. حمایت اندک از بازی‌های محلی، گسترش بازی‌های مدرن، کمبود اعتبار، تعلل در فرهنگ سازی و تبلیغات کم، از جمله فراموشی بسیاری از بازی های بومی و محلی در ایران است.

 بازی هایی که همه آنها توسط شکر الله امینی نویسنده کتاب در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به صورت عملی اجرا و احیا شده و تصاویر آن در جای جای کتاب معرف بازی های محلی است.

"آزنگ شیر" بازی محلی مخصوص پسران است که از بین خود یک نفر را انتخاب می کنند. او هم دست به زانو نهاد و خم می شود. سایرین هر یک خود را یکی از اعضای بدن شیر جنگل نامیده و می خوانند: «آزگه شیر، بشین بشین، بالا بشین که یال شیر اومد» و بر دوش فرد خم شده می پرد و فرود می آید.

نفر دوم نام عضو دیگری از بدن شیر را در شعر می خواند و به همین ترتیب بازی ادامه می یابد و هر کس خود را به نام یکی از اعضای بدن شیر معرفی می کند، تا اینکه یک نفر زبانش نچرخد یا خود را به نام عضوی که قبلا گفته شده بطور تکراری معرفی کند که در این صورت جایش را به فرد خم شده عوض می کند و بازی دوباره ادامه می یابد.

"تاپ تاپ خمیر" بازی مخصوص دختران است که در صفحه ۲۶ شرح بازی چاپ شده و سپس "چوب بازی" را که بیشتر در عروسی های محلی و عشایری مرسوم است و بزرگسالان آن را اجرا می کنند، شرح داده است.

"چوق و تیلی" یا "الک دولک" بازی مرسوم دیگری است که تا همین چند سال قبل هم در بخش‌هایی از سمیرم مشاهده می‌شد. ابزار بازی هم یک تکه چوب ۲۰ سانتیمتری بنام «تیلی» و یک چوب یک متری بنام «گز» و دو سنگ یا آجر به نام «چاله» بود.

تشریح و توضیح بازی معروف "شش خانه" هم که بیشتر به دختران بازگشته از کلاس و مدرسه اختصاص داشت نیز در صفحه ۳۶ کتاب، خواندنی و خاطره انگیز است.

"شلاق بازی" و "هرنگ و هرنگ" دو بازی دیگری هستند که شلاق ابزار مشترک آنها است اما در بازی "گرگم و برّه می برم" اشعار گرگ و بره و سوال و جواب های این دو نیز یادآور دوران بچگی میانسالان امروز و بچه های دیروز است.

"یه قل دو قل" بازی دیگری است که عنوان کتاب هم به آن اختصاص دارد. ابزار بازی شامل ۵ عدد سنگ گرد و کوچک، ریز دهتایی و ۱۰ عدد سنگ ریزه است.

این بازی ۱۷ مرحله دارد و شرح آن ۴ صفحه از ورق های پایانی کتاب را به خود اختصاص داده است.

نویسنده کتاب برای نوشتن آن از منابعی همچون بازی‌های محلی ایران نوشته فاطمه بدر طالعی، ونک در آینه زمان از بهمن حیدری، فرهنگ عامه سمیرم اثر ناصر طغرایی و شکوفه های سیب نوشته امرالله قاسمی استفاده کرده است.

کتاب «یه قل دو قل» در ۶۵ صفحه، توسط انتشارات سام آرام به چاپ رسیده است.